Filon z Aleksandrii
Filon z Aleksandrii, znany również jako Filon Żyd, był żydowskim filozofem i teologiem, który żył między 10 p.n.e. a 40 n.e. Wychowany w diasporze żydowskiej w Aleksandrii, pochodził z zamożnej rodziny, której członkowie zajmowali wysokie stanowiska w administracji rzymskiej.
Życiorys
Filon uczestniczył w poselstwie do cesarza rzymskiego, co zostało opisane przez Józefa Flawiusza.
Twórczość
Filozofia Filona łączyła elementy greckiej tradycji myślowej, zwłaszcza stoicyzmu, z religią żydowską. Jego prace, pisane po grecku, miały na celu harmonizowanie myśli hellenistycznej z żydowską religią. Filon jako pierwszy sformułował tezę, że filozofia powinna prowadzić do poznania Boga, traktując Go jako byt prosty i transcendentny.
- Bóg jest jeden, niezmienny i wieczny.
- Logos pełni rolę pośrednika między Bogiem a światem.
- Materia jest złożona i zmienna, będąc nosicielem zła.
Filon korzystał z „Pięcioksięgu” Mojżesza w greckim przekładzie Septuaginty, interpretując teksty biblijne w sposób alegoryczny, co było popularne w jego czasach.
Analiza ludzkiej kondycji
W swoich dziełach, takich jak O stworzeniu świata i Alegorie praw, Filon badał temat raju i upadku człowieka. Uważał, że raj symbolizuje ludzką duszę, a drzewo poznania dobra i zła jest alegorią mądrości. Adam i Ewa reprezentują inteligencję i zmysły, a ich upadek jest konsekwencją naruszenia wewnętrznej mądrości.
Znaczenie
Pomimo że koncepcje Filona nie zyskały popularności wśród myślicieli żydowskich, znalazł on uznanie wśród neoplatończyków i wczesnych teologów chrześcijańskich, takich jak Klemens Aleksandryjski i Augustyn z Hippony. Fryderyk Engels określił go mianem „ojca chrześcijaństwa”.
Dzieła
Filon był płodnym pisarzem, jego prace obejmowały zarówno filozofię, jak i historię. Wśród jego najważniejszych dzieł znajdują się:
- Quis omnis probus liber est – O cnotliwości
- De providentia – O Opatrzności
- Contra Flaccum – Przeciw Flakkusowi
- De vita Moisis – O życiu Mojżesza
Podsumowanie
Filon z Aleksandrii odegrał istotną rolę w syntezie myśli hellenistycznej i judaizmu, stając się jednym z prekursorów wczesnego chrześcijaństwa. Jego alegoryczne interpretacje Biblii oraz nowatorskie podejście do koncepcji Boga miały długotrwały wpływ na rozwój myśli teologicznej.
