Filologia – definicja i zakres badań
Filologia to nauka humanistyczna, która koncentruje się na badaniu literatury określonych cywilizacji lub narodów. Jej głównym przedmiotem są teksty, analizowane z perspektywy językowej, literackiej oraz w kontekście kulturowo-historycznym. Celem filologii jest interpretacja i komentarz do tych tekstów. W węższym znaczeniu, filologia to dziedzina językoznawstwa, wykorzystująca metody literaturoznawstwa, historii, filozofii, etnografii i archeologii.
Podział i nazewnictwo filologii
Filologie często określane są skrótowymi nazwami, które odnoszą się zarówno do dziedzin nauki, jak i kierunków studiów. Przykłady obejmują:
- Polonistyka – filologia polska
- Anglistyka – filologia angielska
- Romanistyka – filologia romańska
- Germanistyka – filologia niemiecka
- Iberystyka – filologia iberyjska
Rozwój i cele filologii
Cele nauk filologicznych ewoluowały na przestrzeni lat. Na przykład, niemiecki romanista z przełomu XIX i XX wieku definiował filologię jako naukę dążącą do poznania duchowych właściwości narodu, które przejawiają się w języku i literaturze. Filologia jest źródłem dwóch głównych dyscyplin naukowych: językoznawstwa i literaturoznawstwa.
Pochodzenie nazwy
Nazwa „filologia” wywodzi się z greckiego terminu, który po raz pierwszy pojawił się u Platona w dialogu „Teaitetos”. Oznaczała ona „miłośnika naukowej dyskusji”. Eratostenes, grecki uczony, również używał tego terminu, koncentrując się na historii literatury. W tradycji łacińskiej Cyceron odnosił się do studiowania literatury w swoich pracach. Pojęcie filologii jako nauki o języku i literaturze zyskało na znaczeniu w połowie XIX wieku.
Przypisy i bibliografia
W tej sekcji można umieścić odpowiednie przypisy oraz bibliografię dotyczącą tematu filologii.
