Feliks Kon
Feliks Kon (ur. 30 maja 1864 w Warszawie, zm. 28 lipca 1941 w Moskwie) był polskim socjalistą i komunistą pochodzenia żydowskiego, działaczem ruchu robotniczego oraz ojcem Heleny Usijewicz.
Życiorys
Urodził się w zamożnej rodzinie kupieckiej, w atmosferze polskiej tradycji patriotycznej. W 1883 roku rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie związał się z I Proletariatem. Po aresztowaniu w 1884 roku i skazaniu na katorgę, odbywał ją w obwodzie zabajkalskim, a następnie w Jakucji, gdzie prowadził badania etnograficzne.
W 1892 roku ożenił się z Krystyną Grynberg, działaczką Narodnej Woli. Po odbyciu kary wrócił do Warszawy i zaangażował się w działalność polityczną w Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), stając się jednym z przywódców lewego skrzydła partii.
Działalność polityczna
- Uczestniczył w rewolucji 1905 roku, współredagując „Kurier Codzienny”.
- Był organizatorem akcji uprowadzenia więźniów politycznych z Pawiaka.
- Reprezentował PPS-Lewicę na VII Kongresie II Międzynarodówki w 1907 roku.
Po wybuchu I wojny światowej, początkowo związany z lewicowymi mieńszewikami, emigrował do Szwajcarii, gdzie działał w tamtejszej partii socjaldemokratycznej. Po rewolucji lutowej w 1917 roku wrócił do Rosji, gdzie stał się jednym z organizatorów PPS-Lewicy.
Przynależność do partii komunistycznej
Jesienią 1918 roku związał się z partią bolszewicką i od grudnia 1918 był członkiem Rosyjskiej Komunistycznej Partii (bolszewików). Był zaangażowany w działalność redakcyjną oraz organizacyjną, w tym jako redaktor pism komunistycznych.
W 1920 roku, jako organizator Polrewkomu, odpowiadał za propagandę i kulturę. Po klęsce Armii Czerwonej w Bitwie Warszawskiej wrócił na Ukrainę, gdzie kontynuował działalność w KP(b)U.
Ostatnie lata
Po 1922 roku osiedlił się w Moskwie, gdzie pełnił różne funkcje w Kominternie oraz był zaangażowany w działalność propagandową. W 1941 roku, po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej, został pierwszym kierownikiem polskiej sekcji Radia Moskwa. Zmarł podczas ewakuacji z Moskwy do Kujbyszewa, a jego szczątki spoczywają na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie.
Feliks Kon był także autorem książki „Narodziny wieku”. Miał dwoje dzieci: córkę Helenę Usijewicz, krytyka literackiego, oraz syna, ekonomistę, który zginął w obronie Moskwy.
Bibliografia
- Alicja Pacholczyk, Kon Feliks w: Polski Słownik Biograficzny.
- R. W. Pilipczuk, Кoн Фелікс Якович w: Енциклопедія Сучасної України.
