Fasces – Symbol Władzy
Fasces, znane jako rózgi liktorskie, to obwiązany rzemieniem pęk rózg, czasami z toporem o podwójnym ostrzu. Pierwotnie stanowiły symbol władzy etruskich królów, noszone przez liktorów, którzy pełnili rolę osobistej ochrony władcy.
W starożytnym Rzymie fasces były przejęte z etruskiej tradycji i pełniły podobną funkcję. Noszone przez liktorów przed cesarzem i wysokimi urzędnikami, ich liczba zależała od rangi dostojnika. Liktorzy towarzyszyli również obywatelom podczas szczególnych wydarzeń, takich jak pogrzeby, co wyrażało wdzięczność Miasta.
Różnice w Wykorzystaniu
- Rzymskie fasces miały topór z jednym ostrzem, używany poza pomerium lub podczas wojny.
- Symbolizowały wszechwładzę państwa i były wykorzystywane w różnych ruchach politycznych, w tym lewicowych i faszystowskich.
Fasces w Nowoczesności
W XX wieku fasces stały się symbolem ruchu faszystowskiego, a ich nazwa pochodzi od włoskiego fasci. Wykorzystywano je także w nazistowskich Niemczech oraz w Polsce w okresie sanacji, co można zobaczyć na elewacjach gmachów, takich jak Sejm Śląski czy Urząd Wojewódzki w Katowicach.
W latach 1824–1826 w Lublinie zbudowano neogotyckie więzienie Królestwa Kongresowego, które zdobiono fasces etruskimi na wieżach.
Podsumowanie
Fasces to symbol władzy, który ewoluował od etruskich królów do rzymskich dostojników, a następnie stał się ikoną różnych ruchów politycznych w XX wieku. Ich obecność w architekturze i symbolice politycznej świadczy o ich historycznym znaczeniu.
Przypisy
Bibliografia
- O. Jurewicz, L. Winniczuk, Starożytni Grecy i Rzymianie w życiu prywatnym i państwowym, PWN, Warszawa 1968.
