Fado – Muzyka z Duszą
Fado, co w tłumaczeniu oznacza „los” lub „przeznaczenie”, to gatunek muzyczny, który powstał w XIX wieku w biednych dzielnicach portowych Portugalii. Najwięcej jego korzeni można odnaleźć w lizbońskich kwartałach Alfama i Mouraria. Fado jest melancholijną pieśnią, zazwyczaj wykonywaną przez jednego wokalistę z akompaniamentem dwóch gitar, przez co często porównywane jest do portugalskiego bluesa.
Rodzaje Fado
Wyróżnia się dwa podstawowe typy fado:
- Fado z Lizbony – wykonywane przez obu płci artystów.
- Fado z Coimbry – śpiewane wyłącznie przez mężczyzn.
Ikony Fado
Pierwszą udokumentowaną pieśniarką fado była Maria Severa. Jednak największą ikoną tego gatunku jest Amália Rodrigues, uznawana za królową fado oraz międzynarodowy symbol tego stylu.
Renesans Fado
W latach 90. XX wieku fado przeżyło renesans, dzięki nowemu pokoleniu artystów, którzy łączyli klasyczne i nowoczesne elementy. Do najważniejszych wykonawców należą:
- Dulce Pontes
- Mariza
- Mísia
- Cristina Branco
- Mafalda Arnauth
- Carminho
- Aldina Duarte
- Camané
- Paulo Bragança
- Kátia Guerreiro
Niektórzy z tych artystów zdobyli popularność także poza Portugalią. Na przykład, Mariza odnosi sukcesy w Wielkiej Brytanii, Dulce Pontes w Hiszpanii, a Cristina Branco w Holandii.
Międzynarodowy Zasięg Fado
Choć fado jest głównie uprawiane w Portugalii, istnieją wyjątki, takie jak garstka artystów w Japonii, którzy wykonują fado w japońskim. Purysta gatunkowy mógłby jednak uznać, że fado zaśpiewane w innym języku niż portugalski, przestaje być fado. Holenderska artystka Nynke Laverman, inspirowana Cristiną Branco, nagrała płytę z utworami fado w języku fryzyjskim.
Fado na Liście UNESCO
27 listopada 2011 roku fado zostało wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO, co podkreśla jego znaczenie kulturowe i artystyczne.
