Ewa Pilatowa
Ewa Pilatowa (z domu Spława-Neyman, ur. 5 lipca 1909 we Lwowie, zm. 21 listopada 1945 we Wrocławiu) była polską chemik, wykładowczynią na Politechnice Lwowskiej, Politechnice Śląskiej oraz Politechnice Wrocławskiej.
Życiorys
Ewa była córką inżyniera górniczego Kazimierza Neymana i Stefanii Neyman. Ukończyła gimnazjum im. Królowej Jadwigi oraz Polskie Konserwatorium Muzyczne we Lwowie, gdzie uczyła się gry na fortepianie. W latach 1927–1932 studiowała chemię na Politechnice Lwowskiej, zdobywając tytuł inżyniera w 1932 roku. Następnie pracowała jako asystentka w Katedrze Chemii Ogólnej oraz Katedrze Chemii Nieorganicznej. W 1934 zaczęła pracę w Katedrze Technologii Nafty i Gazów Ziemnych, gdzie w 1935 roku poślubiła Stanisława Pilata.
W 1938 roku obroniła doktorat na Uniwersytecie Jana Kazimierza, badając właściwości roztworów gazu ziemnego w węglowodorach. Jej prace przyczyniły się do rozwoju Katedry Technologii Nafty i Gazów Ziemnych, uznawanej za wiodącą w Europie w swojej dziedzinie. W latach 1941–1944 pracowała w fabryce farmaceutycznej „Laokoon” we Lwowie, gdzie straciła męża, zamordowanego przez Niemców.
W 1945 roku Ewa rozpoczęła pracę w Instytucie Paliw Płynnych w Krakowie, a w maju habilitowała się na Politechnice Śląskiej. W tym samym roku objęła stanowisko kierownika Katedry Technologii Nafty i Paliw Płynnych na Politechnice Wrocławskiej. Zmarła tragicznie w listopadzie 1945 roku i została pochowana na cmentarzu św. Wawrzyńca we Wrocławiu.
Publikacje
Ewa Pilatowa była autorką wielu prac naukowych, w tym:
- O pochodnych arsenowych indarolu (1932)
- O leczniczym stosowaniu sulfokwasów naftowych (1933)
- Ciepło rozpuszczania gazów ziemnych w węglowodorach ciekłych (1935)
- Zur Klassifikation der Schmieroele (1935)
- O zdolności zwilżania olejów smarowych (1936)
- Oleje syntetyczne z węglowodorów nienasyconych (1938)
- Problem paliw płynnych (1945)
- Kraking katalityczny (1945)
- Płynne paliwa silnikowe (1950, wydanie pośmiertne)
Podsumowanie
Ewa Pilatowa była wybitną postacią w dziedzinie chemii, której osiągnięcia miały znaczący wpływ na rozwój technologii nafty i gazów. Jej prace naukowe oraz działalność akademicka pozostają ważnym elementem polskiej nauki chemicznej.
