Eurosceptycyzm
Eurosceptycyzm to zjawisko oznaczające niechęć do integracji krajów Unii Europejskiej oraz sprzeciw wobec przystąpienia nowych państw członkowskich. Termin ten po raz pierwszy użyto w 1985 roku w „The Times”, aby uniknąć pejoratywnych określeń, jak „eurofobia”. Zjawisko to zyskało naukowe zainteresowanie, zwłaszcza dzięki pracom takich autorów jak Paul Taggart oraz Krzysztof Zuba, którzy zdefiniowali eurosceptycyzm jako postawę podważającą proces integracji europejskiej.
Typologia eurosceptycyzmu
Eurosceptycyzm można podzielić na różne rodzaje poglądów, takie jak:
- negacja zasadności członkostwa w UE,
- sprzeciw wobec głębokiej integracji politycznej,
- krytyka mechanizmów UE, jak Wspólna Polityka Rolna,
- opór wobec działania organów UE, takich jak Parlament Europejski.
Niektórzy eurosceptycy preferują termin „uniosceptycyzm”, podkreślając, że sprzeciwiają się jedynie instytucjom unijnym, a nie europejskiej cywilizacji.
Grupy eurosceptyczne
Eurosceptycyzm występuje w różnych ugrupowaniach politycznych, w tym wśród:
- konserwatystów,
- libertarian,
- liberałów,
- nacjonalistów.
Każda z tych grup ma różne cele i zarzuty wobec UE, jak nadmierna biurokracja, wysokie podatki, czy też utrata suwerenności. Wspólne postulaty obejmują reformę struktur UE oraz ograniczenie biurokracji.
Eurosceptycyzm w Europie
W wielu krajach członkowskich UE obserwuje się wzrost eurosceptycyzmu:
- Austria: Austriacka Partia Wolnościowa uzyskała 27% głosów w 1999 roku, ale poparcie spadło w kolejnych latach.
- Dania: W 2000 roku Duńczycy odrzucili euro w referendum, a Duńska Partia Ludowa zdobyła 24 mandaty w 2005 roku.
- Francja: Front Narodowy wygrał wybory do PE w 2014 roku, zdobywając 24 mandaty.
- Polska: Po 1989 roku pojawiły się partie eurosceptyczne, takie jak Kongres Nowej Prawicy i KORWiN.
- Wielka Brytania: Partia Niepodległości Zjednoczonego Królestwa zdobyła 26,6% głosów w 2014 roku, a referendum w 2016 roku zakończyło się decyzją o opuszczeniu UE.
Eurosceptycyzm w Parlamencie Europejskim
W PE istnieją frakcje eurosceptyków, takie jak Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy oraz Europa Wolności i Demokracji, które zrzeszają deputowanych z różnych krajów, sprzeciwiających się integracji europejskiej.
Podsumowanie
Eurosceptycyzm to złożone zjawisko, które obejmuje wiele grup politycznych i różnorodne poglądy na integrację europejską. Wzrost tego trendu w różnych krajach UE wskazuje na rosnące napięcia i kontrowersje związane z polityką unijną.
