Referendum w sprawie Konstytucji dla Europy
29 maja 2005 roku we Francji odbyło się referendum dotyczące ratyfikacji traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy. Decyzja o przeprowadzeniu głosowania zapadła 4 marca 2005 roku, po tym jak Rada Konstytucyjna uznała, że traktat jest niezgodny z francuską konstytucją. W celu wprowadzenia odpowiednich poprawek, zwołano specjalną sesję parlamentu, która miała miejsce 28 lutego 2005 roku. Poprawki zostały zaakceptowane przez zdecydowaną większość parlamentarzystów.
Przebieg kampanii
Początkowo sondaże wskazywały na przewagę zwolenników konstytucji, jednak sytuacja zaczęła się zmieniać od połowy marca. Ostateczne wyniki głosowania ujawniły, że 54,87% wyborców opowiedziało się przeciwko traktatowi, podczas gdy tylko 45,13% było za jego ratyfikacją. Frekwencja wyniosła ponad 69,9%.
Zwolennicy konstytucji
- Partie wspierające: UMP, UDF, PS oraz prezydent Jacques Chirac.
- Argumenty: Włączenie Karty praw podstawowych UE, ochrona przed brytyjskim liberalizmem oraz stworzenie jednolitego modelu socjalnego w Europie.
Przeciwnicy konstytucji
- Źródła opozycji: Politycy z lewicy (część PS, Zieloni, Partia Komunistyczna) oraz prawicy (Ruch dla Francji, Front Narodowy).
- Argumenty: Obawy przed liberalnym modelem gospodarczym, napływem pracowników z nowych krajów UE oraz obawami związanymi z możliwą akcesją Turcji do UE.
Skutki referendum
Odrzucenie konstytucji przez Francuzów miało poważne konsekwencje dla roli kraju w Europie. Zwolennicy konstytucji twierdzili, że osłabi to pozycję Francji, a rozwój integracji europejskiej zostanie wstrzymany. Przeciwnicy z kolei wskazywali na możliwość renegocjacji traktatu na bardziej korzystnych warunkach.
Polityczne konsekwencje były znaczące – premier Jean-Pierre Raffarin podał się do dymisji, a Jacques Chirac ogłosił, że nie będzie kandydował na trzecią kadencję w wyborach prezydenckich w 2007 roku, które wygrał Nicolas Sarkozy.
Podsumowanie
Referendum z 29 maja 2005 roku stanowiło kluczowy moment w historii francuskiej polityki oraz integracji europejskiej, ujawniając podziały w społeczeństwie i polityce oraz wpływ negatywnego wyniku na dalsze losy rządzącej koalicji.
