Étienne Bonnot de Condillac
Étienne Bonnot de Condillac (30 września 1715 – 3 sierpnia 1780) był francuskim filozofem i duchownym epoki oświecenia, znanym z przynależności do kręgów encyklopedystów i fizjokratów. Jego podejście do filozofii łączyło sensualizm z lojalnością wobec Kościoła.
Życiorys
Condillac urodził się w rodzinie szlacheckiej i po 1740 roku osiedlił się w Paryżu. W latach 1758–1767 był wychowawcą Ferdynanda I, księcia Parmy. Jego filozoficzne rozważania były zdominowane przez przekonanie o prostocie problemów i ich rozwiązań.
Filozofia
Condillac wyróżniał się jako systematyczny myśliciel, a jego prace można podzielić na trzy etapy rozwojowe:
- Okres pierwszego wpływu teorii Locke’a.
- Rozwój oryginalnej teorii sensualistycznej.
- Badanie relacji między myśleniem, językiem a rachunkiem.
W swojej filozofii Condillac posługiwał się przykładem posągu, który, odbierając wrażenia jednego zmysłu, mógłby rozwijać życie umysłowe. Uważał, że różnice w wrażeniach generują uwagę i pamięć, które prowadzą do sądzenia.
W jego koncepcji wrażenia zmysłowe składają się z przedstawienia oraz zabarwienia uczuciowego, które wpływa na pragnienia i decyzje. Condillac postrzegał umysł jako bierny zbiornik wrażeń, a cała wiedza miała pochodzić z doświadczenia zmysłowego, w przeciwieństwie do Locke’a, który dopuszczał wrodzone idee.
Condillac kładł duży nacisk na posługiwanie się znakami umownymi, traktując je jako klucz do myśli. Wiedzę zmysłową pojmował idealistycznie, a abstrakcyjną nominalistycznie. Jego celem było przekształcenie filozofii w naukę, ograniczając ją do psychologii. Analiza była dla niego jedyną poprawną metodą w nauce.
Chociaż uznawał istnienie Boga i duszy, jego naukowe podejście nie wykluczało wiary chrześcijańskiej.
Pisma
- O pochodzeniu poznania ludzkiego
- Traktat o wrażeniach
- Logika
Linki zewnętrzne
Dzieła Étienne’a de Condillac można znaleźć w bibliotece Polona: Polona.
