Erozja
Erozja to proces niszczenia powierzchni terenu spowodowany działaniem wody, wiatru, słońca, siły grawitacji oraz organizmów. Poniżej przedstawiono najważniejsze informacje dotyczące jej skutków, rodzajów oraz czynników wpływających na ten proces.
Efekty działania erozji
- Zmiana rzeźby terenu i struktury podłoża.
- Rozpoczęcie procesów glebotwórczych w wyniku erozji skał.
- Obniżenie wartości gleb i ich usunięcie przy erozji gleby.
Rodzaje erozji
Erozja lodowcowa (glacjalna)
Żłobienie terenu przez lodowiec, które prowadzi do wygładzania podłoża oraz wyrywania i zdzierania odłamków skalnych.
Erozja wodna
- Erozja deszczowa: Spłukiwanie wierzchniej warstwy terenu przez deszcz.
- Erozja rzeczna: Przenoszenie cząstek przez rzekę, obejmująca:
- W górnym biegu: erozja wgłębna i wsteczna.
- W środkowym biegu: erozja boczna i denna.
- W dolnym biegu: przeważa akumulacja osadów.
- Erozja morska: Niszczenie brzegów przez fale i pływy.
Erozja eoliczna (wiatrowa)
Przenoszenie cząstek gleby i skał przez wiatr, prowadzące do ich szlifowania i osadzania.
Ruchy masowe
Procesy, w których siłą sprawczą jest grawitacja, obejmujące odpadanie, obrywanie, osuwanie, spływy oraz osiadanie.
Rodzaje erozji według skutku
- Powierzchniowa – zmywanie wierzchnich warstw gleby.
- Liniowa – rozcinanie gleby przez skoncentrowany spływ wody.
- Rozbryzgowa – odrywanie cząstek przez krople deszczu.
- Uprawowa – przemieszczanie gleby pod wpływem narzędzi rolniczych.
Czynniki wpływające na erozję
Czynniki przeciwdziałające erozji
- Obecność roślinności wiążącej glebę.
- Systemy korzeniowe w terenach zdegradowanych.
- Agrotechnika przeciwerozyjna i właściwe melioracje wodne.
Czynniki sprzyjające erozji
- Wycinka lasów, zwłaszcza wilgotnych.
- Nieodpowiednie osuszanie terenów.
- Zbyt intensywny wypas zwierząt.
- Nieodpowiednia lokalizacja dróg i upraw na stromych stokach.
Dokumenty
Europejska Karta Gleby wskazuje erozję jako jeden z czynników, przed którymi należy chronić glebę.
