Eros w mitologii greckiej
Eros, bóg miłości i namiętności seksualnej, ma różne wersje pochodzenia. Według Hezjoda był pierwszym z bogów, rówieśnikiem Gai, a według Alkajosa synem Afrodyty i Aresa. Przedstawiany był jako uskrzydlony młodzieniec z łukiem i strzałami, które łączyły zakochanych. W mitologii rzymskiej jego odpowiednikiem jest Amor.
Eros w literaturze greckiej
W literaturze greckiej słowo eros ma dwa znaczenia: jako imię boga i jako rzeczownik oznaczający pragnienie. U Homera eros odnosi się do pragnienia posiadania czegoś, co jest niedostępne, z którym wiąże się ból wynikający z braku. Dla Hezjoda eros to bezosobowa siła, która powstaje wraz z Chaos i Gają.
Eros jako postać mitologiczna
W literaturze z VII-VI w.p.n.e. Eros był przedstawiany jako groźny i okrutny bóg. W poezji Safony pojawiła się idea podwójnej, słodko-gorzkiej natury Erosa. Z biegiem czasu jego wizerunek ewoluował w stronę pięknego, młodego boga, towarzysza Afrodyty, uzbrojonego w łuk i strzały, które miały różne skutki: jedna przynosiła cierpienie, a druga szczęście. Eros był również przedstawiany jako syn Afrodyty, który figlował z innymi bogami.
Eros w kosmogonii
Eros jest pierwotną siłą kosmiczną, jednym z bogów najstarszych (Protogenoi), starszym od Afrodyty. Filozofowie, tacy jak Empedokles i Parmenides, interpretowali jego rolę w wszechświecie jako siłę jednoczącą sprzeczności.
Eros w Uczcie Platona
W dialogu Platona Uczta, Eros jest tematem rozmów uczestników biesiady. Fajdros postrzega Erosa jako najstarszego boga budzącego pragnienie cnoty. Pauzaniasz wskazuje na różne rodzaje Erosa, a Arystofanes opowiada mit o podzielonych istotach, które pragną się zjednoczyć. Sokrates, poprzez Diotymę, przedstawia Erosa jako syna Dostatku i Biedy, który pragnie dobra i piękna. Eros znajduje się pomiędzy mądrością a nieuctwem, co czyni go filozofem, miłośnikiem mądrości.
Podsumowanie cech Erosa
- ubogi, bezdomny
- czatuje na to, co dobre i piękne
- mężny, wytrwały, gwałtowny
- nie jest ani śmiertelny, ani nieśmiertelny
Eros to symbol filozofii, umiłowania mądrości i pragnienia jej posiadania.
