Ergatyw w językach ergatywno-absolutywnych
Ergatyw to przypadek gramatyczny występujący w językach ergatywno-absolutywnych, który identyfikuje podmiot czasownika przechodniego. Jest on zbliżony do polskiego narzędnika i może także wskazywać na narzędzie czynności. Ergatyw jest szczególnie charakterystyczny dla języków kaukaskich oraz baskijskiego, a także obecny w niektórych językach Indian w Ameryce Północnej.
W literaturze ergatyw bywa również określany jako agentyw. Jego rola w zdaniu polega na sygnalizowaniu podmiotu, którego predykatem jest czasownik przechodni, co oznacza, że pełni on funkcję agensa. W przypadku absolutywu, element pełniący rolę dopełnienia bliższego określany jest jako pacjens.
Konstrukcja ergatywna w języku polskim może być przybliżona poprzez zastosowanie strony biernej czasownika.
Przykład zastosowania ergatywu
Przykład z języka plemienia Nez Percé, używanego w północno-zachodnich Stanach Zjednoczonych:
- Haama + nim [pee + m 'wi + ye] [wewukiye + ne]
- Człowiek (ERGO nim) strzelał (3/3) łosia (OBJ)
- Przekład: Człowiek zastrzelił łosia.
To samo zdanie w układzie mianownik-biernik:
- Haama + Ø [hi + 'wi + ye] [wewukiye + Ø]
- Człowiek (NOM) strzelał (3) łosia (Acc)
- Przekład: Człowiek zastrzelił łosia.
