Energia wiązania
Energia wiązania to energia potrzebna do rozdzielenia układu na jego składniki, eliminując ich wzajemne oddziaływanie. W kontekście cząsteczek chemicznych, całkowita energia wiązania, znana jako energia atomizacji, odnosi się do rozbicia cząsteczki na swobodne atomy. Termin ten jest rzadziej używany w porównaniu do energii wiązania chemicznego, która dotyczy konkretnych fragmentów cząsteczki połączonych wiązaniami chemicznymi. W fizyce jądrowej energia wiązania odnosi się do jądra atomowego.
Energia wiązania jądra atomowego
Energia wiązania jądra atomowego to energia potrzebna do rozdzielenia jądra na protony i neutrony. Jest ona kluczowa dla oceny trwałości jądra. Można ją obliczyć, porównując masę jądra z łączną masą jego nukleonów. Wykres energii wiązania na nukleon w funkcji liczby masowej A przedstawia szybki wzrost dla małych mas oraz spadek dla mas dużych. Oznacza to, że:
- W przypadku lekkich pierwiastków synteza jąder uwalnia energię.
- Dla ciężkich pierwiastków, energia uwalniana jest podczas rozszczepienia jąder.
Największą energię wiązania na nukleon ma jądro żelaza, co przyczynia się do jego obfitości we Wszechświecie.
Energia wiązania deuteru
Jądro deuteru składa się z jednego protonu i jednego neutronu. Ich masy wynoszą odpowiednio:
- Masa protonu:
- Masa neutronu:
Masa jądra deuteru wynosi . Różnica mas to , co prowadzi do obliczenia energii wiązania deuteru jako .
Energia wiązania jądra sodu
Jądro trwałego izotopu sodu zawiera 11 protonów i 12 neutronów. Obliczenia masy dają:
- Suma mas składników jądra:
- Masa jądra:
- Różnica mas:
Energia wiązania jądra sodu wynosi , co w przeliczeniu na nukleon daje .