Empedokles

„`html

Empedokles z Akragas

Empedokles z Akragas (ok. 494 r. p.n.e. – ok. 434 r. p.n.e.) był starogreckim uczonym, który łączył role uzdrowiciela, filozofa, poety i polityka. Jest znany jako twórca koncepcji czterech żywiołów.

Życiorys

Pochodził z doryckiej kolonii Akragas. Jego życie, podobnie jak życie Pitagorasa, otoczone jest legendami, co utrudnia oddzielanie faktów od fikcji. Był aktywnym działaczem politycznym, zwolennikiem demokracji. Empedokles zyskał sławę jako cudotwórca, uwalniając miasta od chorób i upałów.

Uważa się, że był uczniem Parmenidesa i miał wpływy pitagorejskie. Zachowały się jedynie fragmenty jego dzieł, w tym O naturze oraz Oczyszczenia. Istnieją także wzmianki o jego tragediach.

Legendy dotyczące jego śmierci sugerują, że zmarł po wygnaniu z Akragas, a opowieści o jego rzuceniu się do Etny mogły być rozpowszechniane przez jego przeciwników.

Dzieło

Empedokles starał się pogodzić monizm eleatów z obserwacjami rzeczywistości. Zajął pośrednie stanowisko między Parmenidesem a Heraklitem, wprowadzając koncepcję miłości jako siły łączącej.

Teoria bytu

Empedokles oparł swoją teorię na stwierdzeniu o wieczności i niezmienności bytu. Uważał, że istnieje wiele rzeczy, a zasada bytu (arche) składa się z czterech żywiołów: ziemi, wody, powietrza i ognia. Elementy te są wieczne, a zmienność wynika z ich mieszania:

Nie ma powstawania rzeczy śmiertelnych.
Istnieje jedynie mieszanie się i wymiana.

Religia

Empedokles łączył wpływy orfickie i pitagorejskie w swojej nauce o duszy. W Oczyszczeniach wyrażał wiarę w metempsychozę, przekonując, że dusza przebywa w ciele z powodu wcześniejszych uczynków.