Elfriede Jelinek

Elfriede Jelinek

Elfriede Jelinek, austriacka pisarka i feministka, urodziła się 20 października 1946 roku w Mürzzuschlag. Otrzymała Literacką Nagrodę Nobla w 2004 roku.

Życiorys

Jelinek pochodzi z rodziny o złożonym tle. Jej ojciec, Friedrich, był czeskim Żydem, który przeżył II wojnę światową, pracując dla III Rzeszy. Matka, Olga, miała pochodzenie rumuńsko-niemieckie. Elfriede zaczęła pisać wiersze w wieku 6 lat, a jej debiutancki tomik „Lisas Schatten” ukazał się w 1967 roku. Ukończyła Konserwatorium w Wiedniu oraz studiowała historię sztuki na Uniwersytecie w Wiedniu. Jelinek miała związki z lewicą i była członkiem Komunistycznej Partii Austrii w latach 1974–1991.

Osobiste trudności, takie jak agorafobia, skłoniły ją do życia w odosobnieniu, co wpłynęło na jej relacje z mediami. Jelinek wyraża swoje poglądy na różnych platformach, w tym na swojej stronie internetowej, gdzie zamieściła tekst swojej powieści „Zazdrość” w 2009 roku.

Twórczość

Jelinek jest znana z feministycznej prozy, w której eksploruje kobiecą seksualność i walkę płci. Jej późniejsze prace koncentrują się na satyrycznym opisie współczesnych problemów społecznych, takich jak antysemityzm czy związki między nazizmem a katolicyzmem. Jest uważana za kontrowersyjną autorkę, a przyznanie jej Nagrody Nobla wywołało dyskusje w środowisku literackim.

Jej powieść „Pianistka” została zekranizowana w 2001 roku przez Michaela Hanekego, a główną rolę zagrała Isabelle Huppert.

Wyróżnienia

• 1998: Georg-Büchner-Preis
• 2002: Mülheimer Dramatikerpreis za „Macht Nichts”
• 2003: Else-Lasker-Schüler-Preis
• 2004: Lessing-Preis für Kritik
• 2004: Mülheimer Dramatikerpreis za „Das Werk”
• 2004: Nagroda Nobla w dziedzinie literatury
• 2004: Nagroda Franza Kafki
• 2009: Mülheimer Dramatikerpreis
• 2011: Mülheimer Dramatikerpreis za „Winterreise”

Powieści

• „bukolit. hörroman”, 1979
• „jesteśmy przynętą, kochanie!”, 1970
• „Michael. Ein Jugendbuch für die Infantilgesellschaft”, 1972
• „Amatorki”, 1975
• „Wykluczeni”, 1980
• „Pianistka”, 1983
• „Oh Wildnis, oh Schutz vor ihr”, 1985
• „Pożądanie”, 1989
• „Dzieci umarłych”, 1995
• „Żądza”, 2000
• „Zazdrość”, 2009 – opublikowana w Internecie

Dramaty

• „Was geschah, nachdem Nora ihren Mann verlassen hatte”, 1977
• „Clara S.”, 1981
• „Burgtheater”, 1983
• „Choroba, albo współczesne kobiety”, 1984
• „Präsident Abendwind”, 1987
• „Wolken.Heim”, 1988
• „Totenauberg”, 1991
• „Raststätte”, 1994
• „Stecken, Stab und Stangl”, 1996
• „Ein Sportstück”, 1998
• „Bambiland”, 2003
• „Rechnitz (Der Würgeengel)”, 2008