Elektrownia Porąbka-Żar
Elektrownia Porąbka-Żar to druga co do wielkości elektrownia szczytowo-pompowa w Polsce, mieszcząca się w Międzybrodziu Bialskim. Jej budowa rozpoczęła się w 1969 roku, a pierwszy hydrozespół zsynchronizowano z siecią 6 stycznia 1979 roku. Ostateczny odbiór elektrowni miał miejsce 31 grudnia 1979 roku. Operatorem obiektu jest holding PGE.
Historia
Pomysł budowy elektrowni szczytowo-pompowej w Polsce pojawił się jeszcze przed II wojną światową. W 1952 roku Kazimierz Dachowski zaproponował budowę elektrowni w rejonie góry Żar, co zostało oparte na studium lokalizacji opracowanym przez Energoprojekt Warszawa. Wybrana lokalizacja charakteryzowała się korzystnymi warunkami topograficznymi umożliwiającymi uzyskanie dużego spadu wody.
Budowa
Roboty budowlane rozpoczęły się w 1969 roku, a w 1970 roku napotkano na problemy finansowe. Zbudowano drogi dojazdowe oraz osiedle dla pracowników. Po ogłoszeniu stanu wojennego, część obiektów mieszkalnych przekształcono w placówki zdrowotne. Równocześnie prowadzone były intensywne prace badawcze.
Zbiornik górny
Zbiornik górny elektrowni ma kształt elipsy, z objętością całkowitą 2,3 mln m³. Jego maksymalna wysokość wynosi 60 m. Budowa wymagała wykonania 2,5 mln m³ robót skalnych, a odprowadzenie przecieków zrealizowano za pomocą galerii kontrolno-drenażowej. Obwałowania zabezpieczono asfaltobetonem.
Pompoturbina i generator
Pompoturbiny zaprojektowane przez firmę Boving zostały wyprodukowane w Anglii. Każda turbina ma indywidualny zawór kulowy o średnicy 1,65 m. Generatory synchroniczne, o napięciu znamionowym 13,8 kV, zostały zaprojektowane przez GEC Machines Rugby.
Awarie
W historii elektrowni miała miejsce jedna poważna awaria w 1989 roku, spowodowana zerwaniem części wirnika generatora, co doprowadziło do pożaru i uszkodzeń instalacji. Po kapitalnym remoncie elektrownia wznowiła pracę 10 czerwca 1992 roku.
Elektrownia dziś
Obiekt jest udostępniony do zwiedzania, a na jego terenie znajduje się strzelnica zakładowego koła LOK.
