Edward Burnett Tylor
Edward Burnett Tylor (1832-1917) był angielskim archeologiem, antropologiem i etnologiem, uznawanym za pioniera antropologii kulturowej. W 1871 roku został członkiem Royal Society, a w latach 1896-1909 pełnił funkcję profesora antropologii społecznej w Balliol College w Oksfordzie. W 1912 roku otrzymał tytuł szlachecki za swoje osiągnięcia naukowe.
Jednym z jego najważniejszych dzieł była książka Cywilizacja pierwotna (1871), która opierała się częściowo na pracach Charlesa Darwina. Tylor wprowadził ewolucjonistyczną teorię kultury, zakładając, że wszystkie społeczności ludzkie przechodzą przez podobne etapy rozwoju. Zajmował się także rozwojem wierzeń religijnych, twierdząc, że ich pierwotną formą był animizm.
Życiorys
Tylor pochodził z rodziny kwakierskiej jako czwarte z sześciorga dzieci. Edukację rozpoczął w szkole kwakierskiej, ale nie podjął studiów uniwersyteckich z powodu wyznania. W 1855 roku, zdiagnozowano u niego gruźlicę, co skłoniło go do podróży do Ameryki w celu poprawy zdrowia. W Hawanie poznał archeologa Henry’ego Christy, co zaowocowało wspólną wyprawą do Meksyku. Po powrocie do Anglii ożenił się, ale jego stan zdrowia wymusił dalsze podróże po Europie, podczas których napisał książkę Anahuac (1861).
Antropologia ewolucjonistyczna
W swojej pracy Anthropology (1881) Tylor zdefiniował antropologię jako naukę o rozwoju kultury od „dzikości” do „cywilizacji wyższej”. Wierzył w postęp cywilizacyjny, zauważając, że rozwój kultury zależy od ludzkiej zdolności do innowacji. Uważał, że przeżytki z wcześniejszych etapów rozwoju kultury, takie jak gry dziecięce czy obrzędy, są obecne w każdej kulturze. Tylor twierdził, że animizm ewoluuje w fetyszyzm i totemizm, a ewolucja religii jest złożonym procesem, w którym starsze wierzenia współistnieją z nowymi ideami.
Najważniejsze prace
- Anahuac, or Mexico and the Mexicans, Ancient and Modern (1861)
- Researches into the Early History of Mankind and the Development of Civilisation (1865)
- Primitive Culture: Researches into the Development of Mythology, Philosophy, Religion, Language, Art and Custom (1871)
- Anthropology (1881)
Część jego prac została przetłumaczona na język polski i jest dostępna w cyfrowej bibliotece Polona.
Bibliografia
- Dorota Ławecka, Wstęp do archeologii, Warszawa-Kraków, 2003
- Mirosław Nowaczyk, Ewolucjonizm kulturowy a religia, Warszawa, 1989
- Andrzej K. Paluch, Mistrzowie antropologii społecznej, Warszawa, 1990
- Alan Barnard, Antropologia. Zarys teorii i historii, Warszawa, 2016
