Edredon okazały (Somateria spectabilis)
Edredon okazały, znany również jako turkan, to duży ptak wodny z rodziny kaczkowatych (Anatidae). W sezonie lęgowym występuje na arktycznych wybrzeżach Eurazji i Ameryki Północnej oraz na niektórych arktycznych wyspach. Sporadycznie można go spotkać w Polsce. Gatunek ten nie jest zagrożony wyginięciem.
Systematyka
Edredon okazały został po raz pierwszy opisany przez Karola Linneusza w 1758 roku, który nadał mu nazwę Anas spectabilis. Obecnie klasyfikowany jest w rodzaju Somateria i nie wyróżnia się podgatunków.
Zasięg występowania
Turkan zamieszkuje północne wybrzeża Eurazji i Ameryki Północnej, w tym Grenlandię, Nową Ziemię i Svalbard. Zimuje na kontynentalnych wybrzeżach Morza Północnego, Norweskiego oraz na Kamczatce, Islandii i południowej Grenlandii. Sporadycznie zalatuje na Bałtyk, Wyspy Brytyjskie, jeziora Europy Środkowej oraz na wschodnie wybrzeże Ameryki Północnej.
Morfologia
Samiec w upierzeniu godowym ma wierzch i tył głowy bladobłękitne, a boki bladozielone. Wyróżnia się białym pasem biegnącym przez oko, białą szyją, piersią oraz czarnym grzbietem. Samica jest brązowa z ciemnym, poprzecznym deseniem.
- Wymiary średnie:
- Długość ciała: 43–63 cm
- Rozpiętość skrzydeł: ok. 105 cm
- Masa ciała: 1400–2100 g
Ekologia i zachowanie
Edredon okazały preferuje nadmorską tundrę oraz ujścia rzek. Gniazduje w otwartym terenie, w pobliżu słodkiej wody. W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając 3 do 7 jaj. Wysiadywanie trwa 22–24 dni, a pisklęta usamodzielniają się po 49–56 dniach.
Ptak ten żywi się drobnymi zwierzętami, takimi jak mięczaki czy skorupiaki, a także nasionami i roślinami wodnymi.
Status i ochrona
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje turkana za gatunek najmniejszej troski (LC). Liczebność populacji szacuje się na około 800–900 tysięcy osobników, a globalny trend liczebności jest spadkowy. W Polsce edredon okazały podlega ścisłej ochronie gatunkowej.
