École de Paris

École de Paris

École de Paris, określenie wprowadzone w 1924 roku przez Amédée Ozenfanta, odnosi się do wielonarodowego środowiska artystycznego w Paryżu, które powstało w wyniku napływu artystów, szczególnie Żydów, w okresie międzywojennym oraz po II wojnie światowej. Termin ten nie dotyczy konkretnych kierunków artystycznych, ale obejmuje różnorodne style i podejścia twórcze.

Geneza nazwy

Po raz pierwszy termin „École de Paris” użył André Warnod w artykule z 1925 roku. Krytycy sztuki, Rene Huyghe i Jean Rudel, rozdzielili tę nazwę na dwie grupy:

• première École de Paris (1905-1914)
• deuxième École de Paris (1918-1939)

Znani twórcy

Wśród artystów związanych z École de Paris znajdują się:

• Marc Chagall
• Amedeo Modigliani
• Chaim Soutine
• Mojżesz Kisling
• Eugeniusz Zak
• Louis Marcoussis

Artystów łączyły różne style, w tym kubizm, ekspresjonizm oraz fowizm. Większość z nich mieszkała w „La Ruche” w Montparnasse, a spotkania odbywały się w kawiarni La Rotonde.

Polacy w École de Paris

Wśród Polaków, którzy związali się z École de Paris, byli m.in. Jan Wacław Zawadowski, Włodzimierz Terlikowski oraz Gustaw Gwozdecki. Niektórzy, jak Jankiel Adler, przybyli do Paryża po wybuchu II wojny światowej, ale nie byli już częścią tego środowiska.

Montparnasse i kawiarnie

Montparnasse było centralnym miejscem dla artystów, gdzie znajdowały się kawiarne takie jak Le Dôme i La Rotonde. Le Dôme było popularnym miejscem spotkań, a jego bywalcy, znani jako dômiers, często czerpali inspirację z twórczości Henri Matisse’a. La Rotonde była miejscem, gdzie Modigliani malował portrety w zamian za alkohol.

La Ruche

La Ruche, budynek zaprojektowany przez Gustava Eiffela, stał się popularnym miejscem dla artystów. Oferował niskie czynsze, ale warunki były trudne, a dostęp do wody ograniczony. Marc Chagall był jednym z pierwszych mieszkańców tej przestrzeni.

Académie Russe i inne szkoły

Académie Russe, założona w 1911 roku, była jednym z wielu miejsc edukacyjnych w Paryżu, w którym kształcili się artyści, w tym Modigliani. Inne szkoły to Académie Colarossi oraz Académie de la Grande-Chaumière.

Bibliografia

• Anna Wierzbicka: École de Paris, „Neriton”, 2004
• Nadine Nieszawer, Maris Boyé, Paul Fogel: Peintres Juifs à Paris 1905-1939, École de Paris, 2000