Dzwon Zygmunt
Dzwon Zygmunt, najsłynniejszy dzwon w Polsce, znajduje się na Wieży Zygmuntowskiej w katedrze wawelskiej w Krakowie. Ufundowany przez króla Zygmunta I Starego, dzwon został odlany w 1520 roku przez ludwisarza Hansa Behema. Do 1999 roku był największym dzwonem w Polsce, kiedy to został przewyższony przez dzwon Maryja Bogurodzica.
Historia
Dzwon Zygmunt został ukończony w drugiej połowie 1520 roku, a jego transport na wieżę rozpoczął się w czerwcu 1521. Po zakończeniu montażu 9 lipca 1521 Kraków usłyszał jego głos po raz pierwszy. Dzwon miał przywilej pierwszeństwa w dzwonieniu podczas ważnych wydarzeń państwowych i religijnych.
W XVI wieku dzwon wymagał remontów, a w 1558 roku król Zygmunt II August zlecił naprawy wieży. Dzwon Zygmunt dzwonił m.in. podczas koronacji, pogrzebów i w dziękczynieniu za zwycięstwa wojenne.
XIX wiek
Po III rozbiorze Polski dzwon Zygmunt dzwonił podczas świąt kościelnych, a jego brzmienie towarzyszyło ważnym wydarzeniom, w tym pogrzebom wybitnych postaci. W drugiej połowie XIX wieku serce dzwonu trzykrotnie pękało i było naprawiane.
XX wiek
Dzwon Zygmunt brał udział w ważnych uroczystościach, takich jak pogrzeby wielkich Polaków oraz wydarzenia państwowe. W 1924 roku zamontowano nowe łożyska, co ułatwiło jego obsługę. Po II wojnie światowej dzwon znów dzwonił podczas świąt i pogrzebów, a ostatni raz przed wojną odezwał się 15 sierpnia 1939 roku.
Współczesność
Obecnie dzwon Zygmunt bije podczas najważniejszych świąt i uroczystości, takich jak Nowy Rok, Wielkanoc, Boże Ciało czy Święto Niepodległości. W ostatnich latach dzwon odzywał się m.in. po wyborze papieża Jana Pawła II, przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej oraz podczas pogrzebów i uroczystości narodowych.
Dane techniczne
- Masa dzwonu: 11 ton
- Średnica: 242 cm
- Materiał: brąz (80% miedzi, 20% cyny)
- Obsługa: ręczna przez 8-12 dzwonników
Opis i inskrypcje
Dzwon Zygmunt ozdobiony jest płaskorzeźbami św. Zygmunta i św. Stanisława oraz inskrypcją w języku łacińskim, która podkreśla jego królewskie pochodzenie i znaczenie. Jego serce zostało wymienione w 2000 roku po stwierdzeniu pęknięcia.
Dzwonnicy
Dzwon obsługiwany jest przez zespół dzwonników, a zasady jego obsługi zostały określone w dokumentach historycznych. Obecnie dzwon Zygmunt dzwoni na około 30 uroczystości rocznie, w tym ważnych świąt kościelnych i narodowych.
