„`html
Dzięcioł czarny (Dryocopus martius)
Dzięcioł czarny to średniej wielkości ptak z rodziny dzięciołowatych, występujący w Eurazji. Gatunek ten nie jest zagrożony i charakteryzuje się dwoma podgatunkami:
- D. martius khamensis – Tybet i południowo-zachodnie Chiny
- D. martius martius – Eurazja od Europy Zachodniej po Kamczatkę i Japonię
Występowanie
Dzięcioł czarny zamieszkuje głównie tajgę i lasy mieszane w Eurazji, z wyjątkiem Wielkiej Brytanii, Półwyspu Iberyjskiego, Włoch i Grecji. W Polsce jest nielicznym ptakiem lęgowym, występującym lokalnie.
Wygląd i charakterystyka
To największy europejski dzięcioł, o słabo zaznaczonym dymorfizmie płciowym. Samce są jednolicie czarne z czerwoną „czapeczką”, podczas gdy samice mają jedynie czerwoną przepaskę. Młode osobniki są jaśniejsze, z brązowym odcieniem. Długość ciała wynosi 45–55 cm, rozpiętość skrzydeł 67–73 cm, a masa ciała wynosi 250–370 g. Dzięcioły czarne żyją do 14 lat.
Głos
Odgłosy dzięcioła czarnego są metaliczne i wibrujące. W locie wydaje głośne „kjur-kjur-kjur”, a na drzewie odzywa się okrzykiem „kijaa”. Często można usłyszeć jego bębnienie w drzewach.
Biotop i lęgi
Dzięcioł czarny preferuje wysokopienne bory iglaste, lasy mieszane oraz duże parki. Gniazda wykopuje w zdrowych lub uszkodzonych drzewach, często na wysokości powyżej 8 m. Samica składa zazwyczaj 4-5 białych jaj, które są wysiadywane przez obydwoje rodziców przez 12-14 dni.
Pożywienie
Ptak żywi się owadami, szczególnie chrząszczami i mrówkami, a także sporadycznie gąsienicami i nasionami drzew. Wydobywa owady z drewna za pomocą silnego dzioba.
Status i ochrona
Zgodnie z klasyfikacją IUCN, dzięcioł czarny uznawany jest za gatunek najmniejszej troski (LC). W Polsce objęty jest ochroną gatunkową i wymaga ochrony czynnej. Szacuje się, że krajowa populacja wynosi 30-45 tysięcy par lęgowych.
Dzięcioł czarny w kulturze
W literaturze dziecięcej dzięcioł czarny określany jest jako „lekarz lasu”, jednak bardziej odpowiednie byłoby porównanie go do leśnych architektów, ponieważ wpływa na rozmieszczenie innych gatunków, które korzystają z jego wykutych dziupli.
„`
