Dżambia – opis i znaczenie
Dżambia (arab. جمبية lub جنبية) to tradycyjny nóż bojowy i ceremonialny, popularny w krajach arabskich, Turcji, Persji i Indiach. Największą popularnością cieszył się w XVII i XVIII wieku.
Charakterystyka
Typowa dżambia ma obosieczną, krzywą i krótką głownię z ością biegnącą wzdłuż całej długości. Jej rękojeści oraz pochwy różnią się kształtem i dekoracjami w zależności od regionu pochodzenia. Pochwa jest znacznie dłuższa od głowni, mocno wygięta i zakończona obłym guzem, często ozdobiona złotem, srebrem oraz drogimi kamieniami.
Rodzaje dżambii
- Dżambie arabskie: Niektóre mają kształt litery U, z bogato zdobionym pasem. Rękojeści i pochwy wykonane są z mosiądzu lub srebra, a głowice przybierają formę „w pawi ogon”.
- Dżambie marokańskie: Charakteryzują się prostą głownią, jednosieczną do połowy, a następnie zakrzywioną i obosieczną.
- Dżambie tureckie: Często mylone z kindżałami, mają lekko zakrzywioną głownię i pochwy. Najładniejsze egzemplarze pochodzą z Persji i Indii, wykonane ze stali damasceńskiej z rzeźbionymi rękojeściami z kości słoniowej, jadeitu lub nefrytu.
Znaczenie kulturowe
Dżambia ma także symboliczne znaczenie na Półwyspie Arabskim, gdzie jest oznaką wolnego człowieka. Odebranie dżambii mężczyźnie traktowane jest jako kara. Pełni również funkcje ceremonialne i jest cenionym prezentem z okazji ślubu oraz obrzezania.
Bibliografia
- Michał Gradowski, Zdzisław Żygulski jun., 1998, Słownik uzbrojenia historycznego, ISBN 83-01-12390-7.
