Dysocjacja elektrolityczna
Dysocjacja elektrolityczna to proces, w którym elektrolit ulega rozpadowi na jony pod wpływem rozpuszczalnika. Wyróżniamy dwa główne rodzaje dysocjacji:
- Elektrolity rzeczywiste – zawierają jony w formie stałej, a dysocjacja polega na solwatacji istniejących jonów.
- Elektrolity potencjalne – składają się z obojętnych cząsteczek, które w wyniku działania rozpuszczalnika przekształcają się w jony.
Dysocjacja występuje w związkach z wiązaniami jonowymi lub silnie spolaryzowanymi kowalencyjnymi. Teorię dysocjacji elektrolitycznej opracował w 1887 roku szwedzki chemik Svante Arrhenius.
Proces i równowaga
Dysocjacja elektrolityczna jest procesem odwracalnym, co oznacza, że istnieje równowaga między formą zdysocjowaną a niezdysocjowaną. Równowaga ta może być przesunięta w stronę jednej z form, w zależności od:
- własności rozpuszczalnika
- właściwości związku chemicznego
- temperatury
- obecności innych jonów
W wodzie praktycznie wszystkie rozpuszczalne sole, kwasy i zasady ulegają dysocjacji. Ujemny logarytm stałej dysocjacji jest miarą ich mocy chemicznej.
Autodysocjacja
Niektóre związki chemiczne w stanie ciekłym i gazowym również ulegają autodysocjacji. Przykładem jest autodysocjacja wody, która przebiega zgodnie z równaniem, a iloczyn jonowy wynosi około 10−14 w warunkach normalnych. Oznacza to, że stężenie jonów wynosi około 10−7 mol/dm3, co stanowi podstawę skali pH.