Drzewołazowate (Dendrobatidae)
Drzewołazowate to rodzina płazów z rzędu bezogonowych, występująca głównie w Ameryce Południowej i Środkowej. Charakteryzują się jaskrawymi kolorami oraz dziennym trybem życia. Wszystkie gatunki wytwarzają toksyny, których poziom różni się między gatunkami, a także w ramach danej populacji. Wiele z nich jest uznawanych za krytycznie zagrożone.
Morfologia
Drzewołazowate są zazwyczaj małe, osiągają długość od 1,5 cm do 6 cm i ważą około 2 g. Ich jaskrawe ubarwienie ostrzegawcze jest związane z toksycznością, która jest najwyższa u gatunków z rodzaju Dendrobates. Płazy te składają jaja w wilgotnych miejscach, a kijanki przenoszone są do zbiorników wodnych przez dorosłe osobniki.
Rozmnażanie
Zapłodnienie u drzewołazowatych jest zewnętrzne. Samice składają jaja, które są zapładniane przez samców. Wiele gatunków wykazuje opiekuńczość nad potomstwem, przenosząc kijanki do odpowiednich zbiorników wodnych.
Klasyfikacja
Rodzina Dendrobatidae obejmuje około 200 gatunków podzielonych na 16 rodzajów. Rewizje taksonomiczne miały miejsce w latach 2006 i 2017. Wyróżnia się trzy podrodziny: Colostethinae, Dendrobatinae oraz Hyloxalinae.
Ubarwienie
Niektóre gatunki drzewołazowatych wykazują polimorfizm ubarwienia, co prowadzi do różnorodności wzorów w obrębie jednego gatunku. Ta różnorodność była przyczyną wcześniejszych pomyłek taksonomicznych.
Toksyczność i medycyna
Drzewołazy wydzielają toksyczne alkaloidy, które służą do obrony przed drapieżnikami. Najbardziej toksyczny gatunek to Phyllobates terribilis, który może zabić dwadzieścia ludzi. Związki chemiczne pochodzące z ich skóry mają potencjalne zastosowanie w medycynie, w tym jako silne środki przeciwbólowe.
Ekologia
Drzewołazy są zagrożone z powodu utraty siedlisk, wprowadzenia nowych drapieżników oraz chorób, takich jak chytridiomikoza. Zoologiczne programy ochrony starają się przeciwdziałać tym zagrożeniom.
W niewoli
Płazy te pochodzą z krainy neotropikalnej i mogą zachować toksyczność przez pewien czas po złapaniu. Szacuje się, że w warunkach naturalnych żyją od 1 do 3 lat.
