Drugi rząd Wincentego Witosa
Drugi rząd Wincentego Witosa funkcjonował od 28 maja do 14 grudnia 1923 roku. Jego utworzenie było wynikiem Paktu Lanckorońskiego, który powstał w kontekście rosnącego napięcia politycznego w Polsce.
Pakt Lanckoroński i powstanie rządu Chjeno-Piasta
W czasie rządów Władysława Sikorskiego miały miejsce rozmowy między prawicą a PSL „Piast”. Kluczowymi uczestnikami byli Wincenty Witos, Stanisław Głąbiński oraz senator Ludwik Hammerling. Po przedłużających się negocjacjach, w maju 1923 roku, podpisano Pakt Lanckoroński, który połączył PSL „Piast”, ZLN oraz chadecji. Opozycja wobec reformy rolnej była widoczna, zwłaszcza ze strony Klubu Chrześcijańsko-Narodowego.
20-21 maja podczas zjazdu NPR przyjęto postawę niezdecydowaną w sprawie nowo powstałej centroprawicowej większości parlamentarnej. W międzyczasie, z powodu rosnącego niezadowolenia, zadecydowano o obaleniu rządu Sikorskiego, co zaowocowało głosowaniem nad budżetem, które odbyło się 26 maja. Ostatecznie rząd Sikorskiego podał się do dymisji.
Powstanie rządu Witosa
Misję utworzenia nowego rządu otrzymał Wincenty Witos. W nocy z 28 na 29 maja 1923 roku powołano nowy gabinet, w skład którego weszli:
- Wincenty Witos (PSL „Piast”) – premier
- Stanisław Głąbiński (ZLN) – wicepremier i minister wyznań religijnych i oświaty
- Władysław Kiernik (PSL „Piast”) – minister spraw wewnętrznych
- Marian Seyda (ZLN) – minister spraw zagranicznych
- Władysław Grabski (ZLN) – minister skarbu
- Władysław Kucharski (ZLN) – minister przemysłu i handlu
- Jerzy Gościcki (ZLN) – minister rolnictwa i dóbr państwowych
- Leon Karliński – minister kolei żelaznych
- Jan Moszczyński – minister poczt i telegrafów
- Jan Łopuszański – minister robót publicznych
- Ludwik Darowski – minister pracy i opieki społecznej
- Jerzy Bujalski (NPR) – kierownik Ministerstwa Zdrowia Publicznego
Zmiany w składzie rządu
W trakcie kadencji rządu Witosa miały miejsce liczne zmiany personalne:
- 13 czerwca 1923 – Stanisław Szeptycki ministrem spraw wojskowych.
- 1 lipca 1923 – Hubert Linde ministrem skarbu.
- 24 lipca 1923 – Stanisław Osiecki ministrem reform rolnych.
- 1 września 1923 – zmiany w ministerstwie skarbu i przemysłu.
- 27 października 1923 – Wojciech Korfanty wicepremierem.
- 28 listopada 1923 – likwidacja ministerstwa zdrowia publicznego.
- 5 grudnia 1923 – likwidacja ministerstwa poczt i telegrafów.
Bibliografia
Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej (red. Jacek M. Majchrowski, Warszawa 1994).
