Dominanta w Muzyce
Dominanta, pochodząca z łaciny (dominans – panujący), to piąty stopień skali durowej lub molowej, znajdujący się w odległości kwinty czystej w górę lub kwarty czystej w dół od toniki. Jest jednym z trzech głównych stopni gamy, obok toniki i subdominanty, na podstawie których budowane są trójdźwięki tworzące triadę harmoniczną.
Dominanta pełni rolę funkcji harmonicznej, jako trójdźwięk zbudowany na piątym stopniu gamy. Dąży do rozwiązania na tonikę, wykorzystując dźwięk prowadzący (VII stopień), który jest tercją dominanty. W przeciwieństwie do toniki i subdominanty, dominanta jest zawsze durowa, co wynika z użycia harmonicznej wersji gam molowych, w której VII stopień jest podwyższony, co prowadzi do toniki.
W praktyce dominanta często zawiera septyma małą, co podkreśla jej zawieszony charakter. Tradycyjna zasada harmonii stanowi, że po dominancie nie może wystąpić subdominanta, jednak w rzeczywistości wiele utworów muzycznych łamie tę regułę. Przykładem jest walijska kołysanka „Suo Gân”, która opiera się głównie na tonice i subdominancie.
Rzadko w muzyce wykorzystuje się akord dominanty w skali molowej eolskiej. W takich przypadkach występuje dominanta molowa, która może rozwiązać się na formy subdominanty, ze względu na brak dźwięku prowadzącego.
Podsumowanie
- Dominanta to piąty stopień skali, dążący do toniki.
- Funkcja dominanty jest zawsze durowa.
- Może zawierać septyma małą, podkreślając jej charakter.
- Wiele utworów łamie zasady harmonii, łącząc dominantę z subdominantą.
- Rzadko występuje dominanta molowa w skali eolskiej.
Bibliografia
Brak danych.
