„`html
Dom Towarzystwa Przyrodniczego
Dom Towarzystwa Przyrodniczego, znany również jako Dom Przyrodników, to jedna z prominentnych kamienic w Gdańsku. W latach 1846–1936 pełnił funkcję siedziby Towarzystwa Przyrodniczego, a od 1958 roku jest siedzibą Muzeum Archeologicznego w Gdańsku.
Historia
Kamienica zbudowana w latach 1597–1599 dla kupca Hansa Köpego, usytuowana przy ul. Mariackiej 26 obok Bramy Mariackiej, reprezentuje gdańską odmianę niderlandzkiego manieryzmu. Projekt przypisuje się Antoniemu van Obberghenowi. Budynek osiąga wysokość 36 m, a jego frontowa fasada wyróżnia się skromnym zdobnictwem i charakterystyczną manierystyczną ornamentyką.
W XVII i XVIII wieku kamienica mogła pełnić funkcje mieszkalne oraz składowe, z wynajmowanymi pomieszczeniami dla zagranicznych kupców. W 1846 roku została zakupiona przez Towarzystwo Przyrodnicze, które przekształciło jej wnętrza w sale posiedzeń, pracownie naukowe, muzeum oraz bibliotekę. W 1866 roku na wieży umieszczono obserwatorium astronomiczne, które zastąpiło oryginalny hełm obrotową kopułą.
W wyniku Zniszczeń II wojny światowej w 1945 roku budynek został poważnie uszkodzony, ale ocalała frontowa fasada i wieża. Odbudowę przeprowadzono w latach 1956–1958, przywracając budynek do użytku jako Muzeum Archeologiczne. Wieża funkcjonuje obecnie jako punkt widokowy, dostępny dla zwiedzających, z 142 stopniami prowadzącymi na szczyt, skąd roztacza się panorama Śródmieścia Gdańska.
Literatura
- Jacek Friedrich, Gdańskie zabytki architektury do końca XVIII w., Gdańsk 1995
- Andrzej Januszajtis i Zbigniew Jujka, Z uśmiechem przez Gdańsk, Gdańsk 2003
- Katalog zabytków sztuki, Miasto Gdańsk, część 1: Główne Miasto, Warszawa 2006
Podsumowanie
Dom Towarzystwa Przyrodniczego to ważny element gdańskiej architektury, będący świadkiem historii miasta i rozwoju nauki. Obecnie, jako Muzeum Archeologiczne, kontynuuje swoją rolę w promocji kultury i nauki w regionie.
„`
