„`html
Dolomity
Dolomity to pasmo górskie w północno-wschodnich Włoszech, będące częścią Południowych Alp Wapiennych. Zlokalizowane są pomiędzy dolinami Val Rendena, Piawa i Pustertal. Najwyższe szczyty to Punta Penia (3342 m n.p.m.) oraz Punta Rocca (3309 m n.p.m.). Dolomity znajdują się w regionach Tyrol Południowy oraz Belluno, Trentino i Bolzano-Alto Adige. W 2009 roku wpisano je na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Topografia
Pasmo Dolomitów nie tworzy wyraźnego łańcucha górskiego, lecz składa się z grup skalnych oddzielonych głębokimi dolinami. Główne grupy górskie to:
- Pale di San Martino
- Marmarole
- Puez
- Fanes
- Sassolungo
- Marmolada
- Sella
- Catinaccio
- Civetta
- Tofany
- Antelao
- Sorapiss
- Dolomiti di Sesto
Budowa geologiczna
Dolomity składają się z wapieni i dolomitów, z częściowym wystąpieniem riolitów. Charakteryzują się malowniczą rzeźbą terenu, wynikającą z erozji. Geologicznie są fragmentem Południowych Alp Wapiennych, zdominowanych przez fałdowania, które miały miejsce w erze kredy oraz miocenie.
Rdzenna ludność
Na obszarze Dolomitów żyje rdzenną ludność, znana jako Ladynowie, którzy posiadają własną kulturę i język ladyński. Ich liczba wynosi około 30 000, a informacje o ich kulturze gromadzone są przez Institut Ladin Micurá de Rü oraz etnograficzne muzeum w Vigo di Fassa.
Turystyka
Dolomity są uznawane za jeden z najbardziej atrakcyjnych krajobrazowo obszarów górskich na świecie. Oferują liczne atrakcje zarówno zimą, jak i latem, w tym:
- Ośrodki narciarskie, takie jak Cortina d’Ampezzo i Val Gardena
- Szlaki górskie oraz via ferraty latem
- Letnie stacje klimatyczno-wypoczynkowe, m.in. Sesto, San Candido i Corvara
Dolomity przyciągają turystów pięknymi krajobrazami oraz możliwościami uprawiania sportów.
Główne szczyty
Do najważniejszych szczytów Dolomitów należą Punta Penia, Punta Rocca oraz Antelao, które oferują spektakularne widoki i są popularnymi celami wspinaczkowymi.
„`