, Norwegia.]]
pod Fordonem]]
Dolina, dolina rzeczna – wklęsła forma terenu o wydłużonym kształcie i wyraźnie wykształconym dnie, otoczona z dwóch stron wzniesieniami, najczęściej powstała w wyniku działalności rzek (erozji i akumulacji rzecznej) lub lodowców.
Profile dolin
Profil podłużny i poprzeczny doliny kształtuje:
* erozja wsteczna lub źródlana, której wynikiem, jest stopniowe wydłużanie się rzeki i wcinanie się jej coraz dalej w obszar, z którego rzeka spływa;
* erozja denna, która powoduje, że rzeka wcina się w podłoże i z biegiem czasu płynie coraz niżej;
* erozja boczna, powodująca poszerzanie doliny na skutek podcinania zboczy;
* akumulacja, zasypująca dolinę materiałem niesionym przez wody rzeki.
Miejsce, w którym rzeka kończy swój bieg, nosi nazwę podstawy erozyjnej.
Profil podłużny doliny ma zwykle kształt linii krzywej, opadającej stromiej w górnym biegu, a coraz łagodniej w dolnym i kończącej się prawie poziomo przy podstawie erozyjnej. Jeżeli rzeka przepływa przez obszary zbudowane ze skał o różnej odporności – profil ten może ulec pewnym zakłóceniom dając różne załamania spadku. Załamania te powstają też w wyniku obniżenia się poziomu podstawy erozyjnej:
* konsekwentna – bieg i spadek doliny jest zgodny z upadem warstw skalnych
* subsekwentna – bieg i spadek doliny jest zgodny z biegiem warstw skalnych
* obsekwentna – bieg i spadek doliny jest przeciwny do upadu warstw skalnych
* insekwentna – bieg i spadek doliny jest niezależny od biegu i upadu warstw skalnych
* resekwentna – bieg i spadek doliny jest konsekwentny i dochodzi do doliny subsekwentnej
Typy zasilania terenów dolinowych
* Wody powierzchniowe:
** opad atmosferyczny → zasilanie ombrogeniczne (opadowe);
** spływ wód z wysoczyzny, wody powodziowe → zasilanie fluwiogeniczne (wody powierzchniowe)
* Wody podziemne
