Disiarczek węgla (CS2)
Disiarczek węgla, znany również jako dwusiarczek węgla, to nieorganiczny związek chemiczny z grupy siarczków, będący siarkowym odpowiednikiem dwutlenku węgla. W naturze powstaje podczas erupcji wulkanów.
Właściwości
Czysty disiarczek węgla to bezbarwna, łatwo lotna ciecz o lekko słodkawym zapachu, podczas gdy produkt przemysłowy ma zwykle żółtawą barwę i zapach zgniłych rzodkiewek. Opary disiarczku są cięższe od powietrza, co powoduje ich osiadanie na powierzchni. Związek jest łatwopalny, z temperaturą samozapłonu poniżej 100 °C, co stwarza ryzyko wybuchu.
- Wzór sumaryczny: CS2
- Masa molowa: 76,14 g/mol
- Gęstość: 1,2632 g/cm3
- Temperatura topnienia: -112,1 °C
- Temperatura wrzenia: 46 °C
- Rozpuszczalność w wodzie: 2,10 g/kg
- Temperatura zapłonu: -30 °C
- Dawka śmiertelna (LD50): 1200 mg/kg (szczur, doustnie)
Otrzymywanie
Disiarczek węgla produkowany jest głównie przez bezpośrednią syntezę z pierwiastków: węgla i siarki. Metoda ta, opracowana w XIX wieku, polega na reakcji w retortach z użyciem węgla drzewnego i siarki. W latach 40. XX wieku opracowano metodę syntezy z metanu i siarki, która zyskała na znaczeniu ze względu na rosnące zapotrzebowanie.
Zastosowanie
W przemyśle włókienniczym disiarczek węgla jest kluczowym surowcem do produkcji włókien wiskozowych. Ponadto znajduje zastosowanie w syntezie organicznej oraz jako rozpuszczalnik w flotacji minerałów.
Toksykologia
Disiarczek węgla jest substancją toksyczną, szkodliwą dla ośrodkowego układu nerwowego. Wdychanie dużych stężeń może prowadzić do zatrzymania oddechu, a długotrwałe narażenie na niższe stężenia może spowodować trwałe uszkodzenia mózgu, objawiające się problemami ze snem, zmęczeniem i zaburzeniami pamięci. Działa rakotwórczo i mutagennie.
Podsumowanie
Disiarczek węgla jest istotnym związkiem chemicznym o szerokim zastosowaniu, ale także z poważnymi zagrożeniami dla zdrowia, co wymaga ostrożności w jego użyciu.
