Dionizje – Święta Dionizosa
Dionizje to attyckie święta w starożytnej Grecji, poświęcone Dionizosowi, bogu wina. Ich początki sięgają VI wieku p.n.e. i były związane z demokratycznym duchem Aten. Słowo „eleutheria”, oznaczające „wolność”, miało szczególne znaczenie w kontekście tych obchodów.
Dionizje Wielkie
Dionizje Wielkie odbywały się w Atenach na przełomie marca i kwietnia, trwały pięć lub sześć dni. Rozpoczynały się od proagonu, podczas którego uczestnicy prezentowali swoje sztuki. Kluczowym momentem była procesja, w której posąg Dionizosa transportowano do teatru, symbolizując jego przybycie do Aten.
Program Dionizji Wielkich obejmował:
- Pierwszy dzień: ofiara z kozła i nabożeństwo w gaju Akademosa.
- Drugi dzień: prezentacja chórów chłopięcych i męskich.
- Trzeci dzień: komedie polityczne.
- Czwarty, piąty i szósty dzień: prezentacje tragedii przez trzech autorów.
Święto miało charakter ruchomy, obchodzono je w miesiącu Elafebolion.
Wybrani zwycięzcy Dionizji Wielkich
Lista laureatów tragedii i komedii prezentowanych podczas Dionizji Wielkich obejmuje m.in.: Ajschylosa, Sofoklesa i Eurypidesa w tragediach oraz Arystofanesa w komediach.
Dionizje Małe
Dionizje Małe, znane również jako Dionizje wiejskie, obchodzono w miesiącu Posejdonie (grudzień-styczeń). Były to święta związane z pierwszymi zbiorami wina. Ateńczycy organizowali procesje, śpiewy, tańce oraz składali ofiary Dionizosowi.
Oschoforia
Oschoforia, obchodzone w miesiącu Pyanepsion, miały także charakter religijny. Chłopcy w kobiecych strojach prowadzili procesję, niosąc gałęzie winorośli. Uczestnicy składali ofiary, a święto kończyło się tańcami i biegami na łąkach nadmorskich.
Podsumowanie
Dionizje były kluczowym elementem kultury ateńskiej, łączącym elementy religijne, artystyczne i społeczne. Obchody miały na celu czczenie Dionizosa, a także integrację społeczności poprzez sztukę i radosne świętowanie.
