Diazepam
Diazepam, znany również jako dwuazepam, to organiczny związek chemiczny z grupy pochodnych benzo-1,4-diazepiny. Został zsyntetyzowany w 1959 roku przez Leona Henryka Sternbacha i wprowadzony do lecznictwa w 1963 roku przez firmę Hoffman-La Roche pod nazwą handlową Valium. Lek ten jest stosowany w terapii psychiatrycznej i neurologicznej, a jego działanie jest znacznie silniejsze niż chlorodiazepoksyd.
Działanie
Diazepam działa uspokajająco, przeciwlękowo, przeciwdrgawkowo, rozluźniająco na mięśnie oraz ułatwia zasypianie. Jego mechanizm polega na zwiększeniu powinowactwa kwasu γ-aminomasłowego (GABA) do receptorów GABA-A, co prowadzi do hamowania aktywności neuronów w układzie limbicznym oraz innych strukturach mózgu.
Stosowany jest w:
- leczeniu stanów lękowych
- łagodzeniu agresywnych zachowań
- terapii alkoholizmu i padaczki
- leczeniu trudności z zasypianiem (jako środek nasenny)
- łagodzeniu skurczów mięśni
- premedykacji przed zabiegami medycznymi
Diazepam podawany jest również w zatruciach związkami fosforoorganicznymi oraz stymuluje pobieranie paszy u zwierząt. Standardowe dawkowanie wynosi od 2 do 10 mg przy podaniu doustnym.
Dawkowanie i metabolizm
Diazepam metabolizowany jest w wątrobie, a jego okres półtrwania wynosi od 20 do 100 godzin. Ulega wydaleniu głównie z moczem. Przy długotrwałym stosowaniu może prowadzić do tolerancji oraz uzależnienia, a nagłe przerwanie leczenia może wywołać objawy abstynencyjne.
Działania niepożądane
Możliwe skutki uboczne to:
- zmęczenie i senność
- bóle głowy i zawroty głowy
- niewyraźna mowa i zaburzenia równowagi
- drżenie rąk i osłabienie mięśni
- zmniejszenie zdolności reagowania
- zapominanie i stępienie emocji
W Polsce diazepam jest dostępny wyłącznie w trybie importu docelowego.
Podsumowanie
Diazepam pozostaje jednym z najczęściej stosowanych leków w psychiatrii i neurologii, jednak jego stosowanie powinno być ściśle kontrolowane ze względu na ryzyko uzależnienia oraz skutków ubocznych.
