Demokracja socjalistyczna
Demokracja socjalistyczna to forma demokracji, która rozwija się z proletariackiej demokracji w okresie przejścia od kapitalizmu do socjalizmu. Jej istotą jest przekształcenie państwa dyktatury proletariatu w ogólnonarodowe państwo socjalistyczne.
Przekształcenie państwa
Po rewolucji socjalistycznej powstaje demokracja proletariacka, która trwa przez cały okres przejściowy. Zwycięstwo socjalizmu prowadzi do utworzenia społeczeństwa klas pracujących oraz przekształcenia demokracji proletariackiej w ogólnonarodową demokrację socjalistyczną. Klasa robotnicza, jako wiodąca siła, odgrywa kluczową rolę w budowie komunistycznej.
Socjalizm stwarza warunki do pełnego rozwoju demokracji, a jej nowy sens wyraża się w bezpośrednim udziale obywateli w decydowaniu o sprawach państwowych. Istotne projekty ustaw są najpierw przedmiotem ogólnonarodowej dyskusji.
Obumieranie demokracji
Lenin twierdził, że w miarę rozwoju państwa socjalistycznego, demokracja obumrze razem z państwem, ponieważ jest ona ściśle związana z jego politycznym charakterem.
Demokracja socjalistyczna w PRL
W oficjalnej doktrynie politycznej PRL, według Zygmunta Rybickiego i Andrzeja Werblana, demokracja socjalistyczna nie dopuszcza pluralizmu politycznego. Oznacza to, że funkcjonuje tylko jedna partia polityczna, a wszelka krytyka i dyskusja muszą odbywać się w jej ramach lub w organizacjach społecznych.
- Krytyka władzy jest dozwolona, ale tylko w granicach akceptowanych przez system.
- Ataki na instytucje oraz dezinformacja są traktowane jako działania antysocjalistyczne.
Partia robotnicza kieruje całym aparatem państwowym i kontroluje jego działalność. W gospodarce przyjęta jest gospodarka planowa, w przeciwieństwie do rynkowej, stosowanej w państwach kapitalistycznych. Na szczeblu lokalnym partia współpracuje z radami narodowymi oraz organami administracyjnymi.
Podsumowanie
Demokracja socjalistyczna, jako forma rządów w systemach socjalistycznych, opiera się na centralnej roli partii politycznej oraz planowej gospodarce, eliminując pluralizm i zapewniając kontrolę nad działalnością państwa.
