Czynność pomyłkowa
Czynność pomyłkowa, znana również jako pomyłka freudowska, to zjawisko, które najczęściej występuje w wypowiedziach, działaniach lub zapominaniu. Zdefiniowane przez Zygmunta Freuda, austriackiego neurologa i psychoanalityka, w jego pracy „Psychopatologia życia codziennego”.
Freudowska interpretacja
Według Freuda, czynności pomyłkowe są wynikiem nieświadomych treści, które zostały zepchnięte do nieświadomości. Pomyłki te mogą być spowodowane zablokowanymi motywacjami, szczególnie o charakterze seksualnym, które nieświadomie przejawiają się w codziennych sytuacjach. Freud uznawał, że czynności pomyłkowe są jednym z głównych przejawów myśli nieświadomych, obok:
- marzeń sennych
- dowcipów
- objawów psychicznych
W jego ujęciu, pomyłka jest interpretowana jako manifest nieświadomego życzenia.
Rozwój teorii Lacana
Teoria czynności pomyłkowej została rozwinięta przez Jacquesa Lacana, francuskiego psychiatrę i psychoanalityka. Lacan, korzystając z koncepcji językoznawców, takich jak Ferdinand de Saussure, zaproponował interpretację pomyłek jako przejaw dwóch znaczących: słowa, które osoba zamierzała wypowiedzieć, oraz słowa, które rzeczywiście wypowiedziała. Ta perspektywa wzbogaca rozumienie czynności pomyłkowych, podkreślając ich związek z językiem i znaczeniem.
