Czosnek (Allium)
Czosnek, należący do rodziny amarylkowatych (Amaryllidaceae), obejmuje około 880–1000 gatunków. Rośliny te występują głównie w strefach umiarkowanych półkuli północnej oraz w rejonach równikowych. W Polsce istotne znaczenie mają gatunki takie jak czosnek pospolity, cebula zwyczajna, por oraz szczypiorek, a wiele z nich uprawiane jest również jako rośliny ozdobne i lecznicze.
Gatunki czosnku w Polsce
- Czosnek główkowaty (Allium sphaerocephalon)
- Czosnek kątowaty (Allium angulosum)
- Czosnek kulisty (Allium rotundum)
- Czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum)
- Czosnek siatkowaty (Allium victorialis)
- Czosnek skalny (Allium montanum)
- Czosnek syberyjski (Allium sibiricum)
- Czosnek sztywny (Allium strictum) – wymarły w Polsce
- Czosnek wężowy (Allium scorodoprasum)
- Czosnek winnicowy (Allium vineale)
- Czosnek zielonawy (Allium oleraceum)
Zastosowanie i uprawa
Zastosowanie
- Rośliny uprawne: Czosnek pospolity, cebula zwyczajna, por i szczypiorek są popularnymi warzywami.
- Rośliny ozdobne: Gatunki takie jak czosnek olbrzymi i czosnek białawy są wykorzystywane do dekoracji ogrodów i tworzenia bukietów.
Uprawa
Często uprawiane czosnki pochodzą z nieleśnych zbiorowisk. Preferują gleby lekkie, piaszczysto-gliniaste, w ciepłych i słonecznych miejscach. Głębokość sadzenia cebul wynosi 3–4 wysokości. Czosnek niedźwiedzi wymaga innych warunków, preferując cienie. Rozmnażanie odbywa się przez cebule potomne oraz nasiona, przy czym korzystne jest przemrożenie przed siewem.
Choroby czosnku
Czosnek narażony jest na różne choroby, w tym:
- Wirusowe: mozaika i pasiastość liści, mozaika ogórka, żółta karłowatość, żółtaczka astra.
- Bakteryjne: bakterioza cebuli i pora, mokra zgnilizna.
- Grzybowe: alternarioza, antraknoza, biała i fuzaryjna zgnilizna, mączniak rzekomy, rdza pora.
