Reklama

Czeskie Budziejowice

|zdjęcie = České Budějovice – centrum letecky.jpg
|opis zdjęcia = Centrum Czeskich Budziejowic z lotu ptaka
|alt zdjęcia =
|herb = Coat of arms of České Budějovice.svg
|flaga = Flag of Ceske Budejovice.svg
|dopełniacz nazwy = Czeskich Budziejowic
|państwo = kraj południowoczeski
|stanowisko zarządzającego = burmistrz
|zarządzający = Jiří Svoboda
|powierzchnia = 55,56
|wysokość = 381
|rok = 1.01.2023
|liczba ludności = 96 417
|gęstość zaludnienia = 1 735,4
|numer kierunkowy =
|kod pocztowy = 370 01
|tablice rejestracyjne =
|podział miasta = 7 dzielnic
|współrzędne = 48°58′29″N 14°28′29″E
|commons = Category: České Budějovice
|wikisłownik = Czeskie Budziejowice
|www = http://www.c-budejovice.cz
}}
Czeskie Budziejowice (cz. }}, wym. ; ; ) – miasto statutarne w południowych Czechach, w Kotlinie Czeskobudziejowickiej, u zbiegu rzek Wełtawy i Malše. Jest stolicą kraju południowoczeskiego, powiatu Czeskie Budziejowice, a także diecezji czeskobudziejowickiej Kościoła rzymskokatolickiego.
Czeskie Budziejowice pełnią funkcję głównego ośrodka administracyjnego, przemysłowego, handlowo-usługowego, akademickiego (trzy uczelnie wyższe, w tym Uniwersytet Południowoczeski) i kulturalnego regionu południowoczeskiego.
Miasto powszechnie znane jest z browarów Budweiser Budvar oraz Mieszczańskiego, produkujących piwa marki Budweiser, fabryki ołówków i kredek Koh-I-Noor Hardtmuth oraz klubów sportowych: piłkarskiego Dynamo Czeskie Budziejowice i hokejowego HC Czeskie Budziejowice.
Według danych na początek 2020 r. liczba ludności Czeskich Budziejowic wynosiła 94 463 osób (siódme pod względem liczby ludności miasto w Czechach), a powierzchnia – 55,56 km².

Reklama

Nazwa

Nazwa miasta pochodzi od dawnej osady Budivojovice. Do tego wyrazu, który z biegiem czasu przybrał współczesną formę, w okresie wojen husyckich zaczęto dodawać przymiotnik „Czeskie”, początkowo zarówno w języku czeskim, jak i niemieckim (Böhmisch Budweis). W XVIII wieku, wraz ze wzrostem napięć etnicznych, nastąpił rozdział nazwy w obu językach – Czesi najczęściej nadal nazywali miasto České Budějovice, natomiast miejscowi Niemcy przestali używać przymiotnika Böhmisch (również w języku czeskim nazwa pojawiała się czasem bez przymiotnika). W 1920 rząd Czechosłowacji oficjalnie ustalił nazwę miasta jako České Budějovice/Böhmisch Budweis. W okresie Protektoratu Czech i Moraw usunięto przymiotnik w obydwu językach, a po 1945 powrócono do nazwy przedwojennej.

Historia

Miasto zostało założone w 1265 r. przez Przemysła Ottokara II, aby ugruntować władzę królewską na południu kraju. W średniowieczu było ważnym ośrodkiem piwowarstwa, handlu solą i tkaninami oraz hodowli ryb, w okolicy istniały także kopalnie srebra. W czasie wojen husyckich pozostało niezdobyte. W latach 30. XVII w., w czasie wojny trzydziestoletniej, przeniesiono tu z Pragi część instytucji państwowych. Przez lata było enklawą ludności niemieckiej, Czesi stali się większością pod koniec XIX w. W czasie II wojny światowej padło ofiarą amerykańskich nalotów. Po wojnie wysiedlono 7,5-tysięczną mniejszość niemiecką. W 1949 r. stało się stolicą kraju.

Reklama

Demografia

Dane z 1 stycznia 2023.

Galeria

Sport

* HC Czeskie Budziejowice – klub hokejowy
* VK Czeskie Budziejowice – klub siatkarski
* Dynamo Czeskie Budziejowice – klub piłkarski

Urodzeni w Czeskich Budziejowicach

* Tomáš Klimek – czeski historyk i tłumacz
* Vladimíra Uhlířová – czeska tenisistka

Części miasta

* Czeskie Budziejowice 1
* Czeskie Budziejowice 2
* Czeskie Budziejowice 3
* Czeskie Budziejowice 4
* Czeskie Budziejowice 5
* Czeskie Budziejowice 6
* Czeskie Budziejowice 7