„`html
Czernin – Wprowadzenie
Czernin (niem. Hohendorf) to duża osada w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie sztumskim, w gminie Sztum. Wieś szlachecka, znana od 1295 roku, była częścią województwa malborskiego w II połowie XVI wieku, a następnie administracyjnie należała do województwa gdańskiego (1945-1975) oraz elbląskiego (1975-1998). Od 1990 roku Czernin jest siedzibą parafii św. Królowej Jadwigi.
Historia Czernina
Zespół dóbr Czernina obejmował Ramzy Małe i Ramzy Wielkie. W historii miejscowości właściciele zmieniali się wielokrotnie, a do najważniejszych z nich należeli:
- Ostenrodowie (1440)
- Brantowie (początek XVI wieku)
- Szelińscy (1648)
- Kczewscy (1788)
- radca wojenny Schlemmer (przełom XVIII/XIX wieku)
- Hańscy i Puttkamerowie (1810)
W latach 1768–1772 majątek został zniszczony przez oddziały rosyjskie. W okolicach 1840 roku Czernin przeszedł w ręce rodziny Donimirskich, która przyczyniła się do jego rozwoju. W 1857 roku majątek odziedziczył Piotr Alkantary Donimirski, a po jego śmierci zarząd nad nim przejęła jego żona, Bogumiła. Wkrótce zarządzanie dworem powierzono Witoldowi Donimirskiemu, co umożliwiło rozwój cegielni.
Dwór Donimirskich w Czerninie
Dwór, obecnie zaniedbany, został zbudowany prawdopodobnie w XVII wieku i przebudowany przez Witolda Donimirskiego. Halina Donimirska-Szyrmerowa wspomina, że po modernizacji wprowadzono centralne ogrzewanie oraz ciepłą wodę. Przed dworem znajdował się trawnik z kwiatami, a jego architekturę zdobiły elementy herbowego stylu.
W 1935 roku dwór odwiedził Melchior Wańkowicz, który opisał go w książce „Na tropach Smętka”, podkreślając jego krzyżacką surowość oraz charakterystyczne elementy architektoniczne.
W ogrodzie znajdował się domek ogrodnika oraz okrągła kaplica, która obecnie jest w ruinie i w której krypcie spoczywają członkowie rodziny Donimirskich.
„`
