Czart w wierzeniach Słowiańskich
Czart, znany również jako czort, to demon zła obecny w mitologii Słowian, szczególnie wśród plemion ruskich. Współczesne rozumienie czarta wywodzi się z chrześcijańskiej interpretacji diabła, jednak pierwotnie miał on inne znaczenie.
Wygląd i atrybuty czarta
W folklorze czart często przedstawiany jest jako chromy stwór zamieszkujący bagna, lasy i zbiorniki wodne. Cechą charakterystyczną czarta jest jego zdolność objawiania się w wirach powietrznych, co prowadzi do teorii, że był on uosobieniem niszczycielskiej siły wiatru. Czart posyłał niepogodę, choroby, a nawet namawiał do samobójstw. Mógł przybierać różnorodne formy, w tym:
- wąż
- pies
- świnia
- czarny kot
Mity i legenda
W mitologii słowiańskiej czart był zaangażowany w walkę z bogami, w wyniku której został zraniony w nogę lub zrzucony z nieba, co spowodowało złamanie nogi. Inna wersja legendy mówi o psie, który odgryzł czartowi ogon na polecenie boga.
Etymologia i znaczenie
Po chrystianizacji czart stał się synonimem diabła, a pierwotne znaczenie i funkcje tego demona zostały zatarte. Obecnie są one rekonstruowane na podstawie folkloru. Etymologia słowa czart może pochodzić od:
- „czarny” lub „czary”
- litewskiego „kyréti”, oznaczającego „złościć się”
- słowa „krótki” (ang. „short”, niem. „kurz”, łac. „curtis”), co może odnosić się do krótszej nogi czarta, stąd określenie „kusy”
W ten sposób czart zyskuje wielowarstwowe znaczenie, które łączy w sobie elementy folkloru, mitologii oraz wpływów chrześcijańskich.
