Cygnus X-1
Cygnus X-1 to rentgenowski układ podwójny, odkryty w 1964 roku, znajdujący się w gwiazdozbiorze Łabędzia, w odległości 6070 lat świetlnych od Ziemi. Jest to najsilniejsze źródło promieniowania rentgenowskiego obserwowane z naszej planety.
Układ składa się z gwiazdy HDE 226868, będącej błękitnym nadolbrzymem, oraz czarnej dziury. Oba składniki orbitują wokół siebie w odległości 0,2 jednostki astronomicznej. Masa czarnej dziury wynosi 15 mas Słońca, a jej prędkość obrotowa osiąga 800 obrotów na sekundę.
Historia badań
Cygnus X-1 był przedmiotem zakładu między fizykami Stephenem Hawkingiem a Kipem Thorne’em. W 1974 roku Hawking postawił tezę, że układ nie zawiera czarnej dziury. Jednak w 1990 roku, jeszcze przed potwierdzeniem istnienia czarnej dziury, przyznał rację Thorne’owi. W swojej książce „Teoria wszystkiego, czyli krótka historia wszechświata” Hawking opisał ten zakład jako pewnego rodzaju „polisę ubezpieczeniową” na wypadek, gdyby jego badania nie przyniosły oczekiwanych rezultatów.
Podsumowanie
- Typ: rentgenowski układ podwójny
- Odległość od Ziemi: 6070 lat świetlnych
- Skład: błękitny nadolbrzym (HDE 226868) i czarna dziura
- Masa czarnej dziury: 15 mas Słońca
- Prędkość obrotowa: 800 obrotów na sekundę
- Zakład Hawkinga i Thorne’a dotyczył istnienia czarnej dziury
