Crossing-over
Crossing-over to proces wymiany odcinków chromatyd pomiędzy chromosomami homologicznymi, zachodzący podczas mejozy. Odkryty przez Thomasa Morgana, ma kluczowe znaczenie dla zwiększenia zmienności genetycznej.
Przebieg procesu
Crossing-over występuje w profazie I mejozy, w fazie pachytenu. Polega na tworzeniu połączeń między chromatydami, zwanych chiazmami, oraz na ich rozrywaniu, co skutkuje wymianą odcinków chromatyd. Efektem tego procesu jest rozszczepienie genów sprzężonych i powstanie nowych sprzężeń.
Częstość crossing-over zależy od odległości pomiędzy genami w chromosomie: im są one bliżej, tym mniejsze prawdopodobieństwo ich separacji. Dodatkowo, wystąpienie crossing-over w jednym miejscu chromosomu ogranicza możliwość tego zjawiska w pobliżu, co określa się jako interferencję.
W procesie tym następuje rekombinacja homologiczna. Chromosomy homologiczne ustawiają się równolegle, a następnie dochodzi do przecięcia nici DNA w kilku miejscach. Fragmenty homologiczne łączą się krzyżowo, a dzięki rotacji nici tworzą się nowe połączenia.
Na koniec crossing-over zachodzi synteza P-DNA, który stanowi 0,1% jądrowego DNA i pełni funkcję reperacyjną.
Znaczenie
Crossing-over odgrywa znaczącą rolę w różnorodności genetycznej, prowadząc do powstania komórek potomnych o genotypie różnym od genotypu rodzicielskiego.