Cmentarz św. Jerzego w Toruniu
Cmentarz św. Jerzego, oficjalnie znany jako katolicki cmentarz parafialny przy ul. Konstantego Ildelfonsa Gałczyńskiego, to najstarszy zachowany cmentarz w Toruniu. Położony jest przy ul. Gałczyńskiego 41 i zajmuje powierzchnię niecałych 8 ha. Cmentarz pełni funkcję zarówno dla wyznania rzymskokatolickiego, jak i protestanckiego (ewangelicko-unijnego, ewangelicko-augsburskiego oraz ewangelicko-reformowanego).
Historia
Cmentarz został założony 18 lutego 1811 roku jako zastępstwo dla dawnego cmentarza św. Jerzego. Pierwsze pochówki miały miejsce 13 czerwca 1811 roku. W początkowym okresie cmentarz nie był podzielony na części dla różnych wyznań, jednak w połowie XIX wieku wprowadzono podział oraz zmiany w administracji. W 1852 roku ewangelicka gmina św. Jerzego straciła wyłączność na zarządzanie cmentarzem, co pozwoliło na współdzielenie przestrzeni przez inne parafie.
W XIX wieku cmentarz znacznie się powiększył, a jego prestiż wzrósł. W 1903 roku baptyści uzyskali działkę na własny cmentarz. W latach 50. XX wieku cmentarz został formalnie przemianowany na katolicki cmentarz parafialny.
W 2003 roku rozpoczęto coroczne kwesty na renowację nagrobków, z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Torunia. W latach 2004-2005 skatalogowano około 300 mogił.
Groby
Na cmentarzu zachowało się niewiele nagrobków sprzed 1920 roku. Wśród najstarszych znajduje się nagrobek Johanna Ephraima Wessela, zmarłego w 1817 roku. W części katolickiej znajduje się krzyż na mogile kapitana Żernickiego, uczestnika powstania listopadowego. Większość grobów niemieckich została zniszczona w okresie międzywojennym i po 1945 roku.
Pochowani
Na cmentarzu spoczywają m.in.:
- Stanisław Balcerzyk (1932–2005) – matematyk, profesor UMK
- Władysław Dziewulski (1878–1962) – astronom, twórca Obserwatorium Astronomicznego UMK
- Janina Hurynowicz (1894–1967) – neurofizjolog
- Elżbieta Zawacka (1909–2009) – kurierka AK, generał brygady
- Maria Znamierowska-Prüfferowa (1898–1990) – etnograf, twórca Muzeum Etnograficznego w Toruniu
Na cmentarzu spoczywa także Bogumil Goltz (1801–1870), niemiecki pisarz i poeta, którego grób nie przetrwał do dziś.
