Cirth – Alfabet Tolkiena
Cirth, znany również jako kirth, to alfabet stworzony przez J.R.R. Tolkiena dla jego mitologii Śródziemia. Nazwa pochodzi od elfickiego rdzenia „kir-”, co oznacza „ciąć” lub „rozszczepiać”.
Historia i Rozwój
Runy Cirth zostały opracowane przez elfów ze szczepu Sindarów w Beleriandzie. Początkowo używano ich do inskrypcji w kamieniu i drewnie, podobnie jak w przypadku run nordyckich. W wyniku kontaktów z Ñoldorami, Cirth został zreformowany, co przypisuje się elfowi Daeronowi, uczonemu z Doriathu.
Krasnoludy, które miały kontakt z elfami, również zaczęły korzystać z Cirth, dostosowując go do swojego języka khuzdûlu. Ta wersja alfabetu, znana jako Angerthas Moria, była używana w Morii. Przykładem jej zastosowania jest napis na grobie Balina w „Władcy Pierścieni”.
Niektórzy krasnoludowie, którzy opuścili Khazad-dûm, osiedlili się w Ereborze, gdzie stworzyli zmodyfikowaną wersję Cirth, znaną jako Angerthas Erebor.
Runy i Ich Oznaczenia
Runy Cirth mają odpowiadające im symbole w alfabecie łacińskim. Na przykład, ta sama runa może oznaczać różne dźwięki w różnych wariantach, takich jak Angerthas Daeron i Angerthas Moria. Elfowie używali niektórych wartości, które były specyficzne tylko dla nich, podczas gdy inne były zarezerwowane dla krasnoludów.
Wpływ na Kulturę Popularną
Runy Cirth znalazły swoje miejsce w kulturze popularnej, na przykład na okładce albumu „The Broadsword and The Beast” zespołu Jethro Tull z 1982 roku, gdzie zapisano pierwsze słowa piosenki Broadsword.
Podsumowanie
Cirth jest istotnym elementem mitologii Tolkiena, odzwierciedlającym bogactwo elfickiej i krasnoludzkiej kultury Śródziemia. Jego rozwój oraz zastosowanie w literaturze i kulturze popularnej pokazuje, jak głęboko osadzone są te runy w fikcyjnym świecie Tolkiena.
