Choroba wysokościowa

Choroba wysokościowa to zespół objawów wynikających z hipoksji spowodowanej przebywaniem na dużych wysokościach, zazwyczaj powyżej 2500 m n.p.m. Objawy mogą występować u osób niezaaklimatyzowanych już na wysokości 1500 m n.p.m.

Czynniki środowiskowe

Choroba wysokościowa występuje przy wznoszeniu się na wysokości powyżej 1500 m n.p.m. Przebywanie na wysokości 2500–3500 m n.p.m. może prowadzić do łagodnej postaci choroby, podczas gdy na wysokości powyżej 5800 m n.p.m. choroba występuje bardzo często. Aklimatyzacja jest kluczowa przed osiągnięciem ekstremalnych wysokości.

Etiologia

Podstawową przyczyną choroby jest spadek ciśnienia otoczenia, co prowadzi do obniżenia ciśnienia parcjalnego tlenu. To zjawisko prowadzi do hipoksji hipobarycznej, która może skutkować wystąpieniem takich jednostek jak AMS, HACE i HAPE. Czynniki ryzyka obejmują szybkie wznoszenie się i niską wentylację płuc.

Grupa ryzyka

Każda osoba przebywająca na dużych wysokościach, niezależnie od wieku czy kondycji zdrowotnej, może być narażona na ryzyko wystąpienia choroby wysokościowej.

Jednostki chorobowe

Ostra choroba wysokogórska (AMS)
Wysokościowy obrzęk płuc (HAPE)
Wysokościowy obrzęk mózgu (HACE)

Ostra choroba wysokogórska (AMS)

AMS występuje u 10-40% osób na wysokościach 2000-3500 m n.p.m. i aż u 60-70% na wysokości 4000 m n.p.m. Objawy, takie jak zmęczenie, zawroty głowy i nudności, pojawiają się 3–24 godziny po szybkim wznoszeniu się i ustępują w ciągu kilku dni.

Wysokościowy obrzęk mózgu (HACE)

HACE może wystąpić bez wcześniejszych objawów AMS i charakteryzuje się zaburzeniami świadomości oraz koordynacji ruchowej. Może prowadzić do śpiączki i zgonu, jeśli nie zostanie szybko leczone.

Wysokościowy obrzęk płuc (HAPE)

HAPE nie jest schorzeniem kardiologicznym, a jego objawy mogą prowadzić do szybkiej śmierci. Wymaga natychmiastowego zejścia na niższy teren oraz podania tlenu.

Profilaktyka i leczenie

Podstawową metodą profilaktyki jest stopniowe zwiększanie wysokości, co umożliwia aklimatyzację. W razie wystąpienia objawów konieczne jest zaprzestanie wznoszenia się oraz szybkie zejście na niższy teren. Podawanie tlenu oraz leków, takich jak acetazolamid, mogą przynieść ulgę.