Chorągiew – Podstawowa Jednostka Jazdy Rycerskiej
Chorągiew, znana również jako rota, była kluczową jednostką organizacyjną jazdy rycerskiej w Polsce, funkcjonującą od XIV do XVIII wieku. Jej struktura i liczebność zmieniały się w zależności od okresu historycznego oraz rodzaju wojsk.
Historia
Na początku chorągwie były obecne głównie w pospolitym ruszeniu oraz królewskim wojsku. W XV wieku zaczęły się pojawiać w wojsku zaciężnym, a ich liczebność wynosiła od 50 do 500 żołnierzy. Po reformach Sejmu Czteroletniego termin „chorągiew” został zastąpiony „szwadronem” w kawalerii.
Podział Chorągwi
W Koronie Królestwa Polskiego chorągwie dzieliły się na cztery główne rodzaje:
- Chorągwie królewskie: Oddziały towarzyszące królom.
- Chorągwie ziemskie: Składające się z szlachty lokalnej.
- Chorągwie rodowe: Zorganizowane przez możnowładców z jednego rodu.
- Chorągwie zaciężne: Złożone z najemnych rycerzy.
Struktura i Dowodzenie
Chorągiew była dowodzona przez rotmistrza, a od XVII wieku częściej przez porucznika. W jej skład wchodzili również namiestnicy i chorążowie. Organizacja była prosta, a rotmistrz często był tytularnym dowódcą, podczas gdy realne dowodzenie sprawował porucznik.
Skład Liczbowy
Liczebność chorągwi zależała od rodzaju jazdy:
- Chorągiew husarska: 100–200 koni.
- Chorągiew pancerna: 100–150 koni.
- Chorągiew lekka: 60–100 koni.
Nabór do Wojska
Organizowanie oddziału nazywano wystawieniem chorągwi, a nabór odbywał się poprzez zaciąg towarzyski. Oficerowie ogłaszali nabór, a ochotnicy, zwani towarzyszami, musieli sami wyposażyć się w konie i broń. Pocztowi, będący pachołkami, wspierali towarzyszy w czasie bitwy.
Podsumowanie
Chorągiew była fundamentalną jednostką wojskową w Rzeczypospolitej, odzwierciedlającą organizację i taktykę jazdy rycerskiej. Jej struktura oraz sposób naboru miały istotny wpływ na rozwój armii w Polsce od średniowiecza do XVIII wieku.
