Cesja w prawie międzynarodowym
Cesja to proces, w którym jedno państwo odstępuje część swojego terytorium innemu państwu na podstawie umowy międzynarodowej. Składa się z dwóch głównych etapów: zrzeczenia się praw do obszaru przez cedenta oraz objęcia władzy nad tym obszarem przez cesjonariusza. Uznanie cesji przez państwa trzecie może być istotne dla zachowania statusu prawnego nowego obszaru.
Formy cesji
Cesja najczęściej występuje w kontekście traktatów pokojowych, ale może również przyjmować inne formy:
- Cesja odpłatna: Sprzedaż terytoriów, np.:
- 1803 r. – zakup Luizjany od Francji przez Stany Zjednoczone.
- 1821 r. – zakup Florydy od Hiszpanii.
- 1848 r. – nabycie południowo-zachodnich stanów od Meksyku.
- 1867 r. – zakup Alaski od Rosji.
- 1917 r. – zakup trzech wysp Duńskich Indii Zachodnich.
- Cesja wzajemna (dwustronna): Wymiana terytoriów, np.:
- 1890 r. – Niemcy przekazały Zanzibar Wielkiej Brytanii w zamian za wyspę Helgoland i okręg Caprivi.
- 1951 r. – wymiana terytoriów między Polską a ZSRR.
- Cesja nieodpłatna: Przekazanie terytoriów bez wynagrodzenia, np.:
- 1929 r. – Włochy odstąpiły terytorium dla utworzenia Państwa Watykańskiego.
- 1945 r. – Czechosłowacja przekazała Rusi Zakarpackiej ZSRR.
- 1954 r. – przekazanie obwodu krymskiego z RSFSR do USRR w ramach ZSRR.
Cesja jest istotnym elementem prawa międzynarodowego, który wpływa na kształtowanie granic i relacji między państwami.