Carmen Arvale
Carmen Arvale, znane również jako Carmen fratrum Arvalium lub Pieśń Braci Polnych, jest jednym z najstarszych tekstów literackich pochodzących z czasów Rzymu oraz języka łacińskiego. Utwór ten związany jest z obyczajami wiejskimi i był wykonywany przez Bractwo Arwalskie (fratres Arvales) na cześć bogini Dea Dia podczas święta Ambarvaliów, które odbywało się w maju. W ramach tego święta Arwalowie przeprowadzali rytualny obchód i oczyszczenie pól, znane jako lustrum.
Tekst pieśni, który przetrwał przez wieki, zachował się w archaicznej formie, trudnej do zrozumienia nawet dla kapłanów w czasach cesarstwa. Najstarszy znany fragment pochodzi z inskrypcji datowanej na 218 r. n.e., dokumentującej działania Bractwa.
Struktura utworu
Pieśń rozpoczyna się trzykrotnym wezwaniem do Larów, a następnie następuje wezwanie do Marsa. Każde z pięciu wezwań powtarzano trzykrotnie, a modlitwa kończyła się pięciokrotnym okrzykiem Triumpe! (w późniejszym okresie Triumphe!).
Fragment tekstu
- enos Lases iuvate – Lary, wspomóżcie nas!
- neve lue rue Marmar sins incurrere in pleoris – Od głodu, moru, ognia, zachowajcie nas wszystkich!
- satur fu, fere Mars, limen sali, sta berber – Syty bądź, srogi Marsie, wstrzymaj nas od głodu i klęski!
- semunis alterni advocapit conctos – Wezwij nas, uczyń nas wszystkich twoimi sługami!
- enos Marmor iuvato – Marsie, wspomóż nas!
- triumpe triumpe triumpe triumpe triumpe – Chwała! Chwała! Chwała! Chwała! Chwała!
Carmen Arvale jest nie tylko ważnym dokumentem kulturowym, ale również świadectwem dawnych wierzeń i praktyk religijnych w starożytnym Rzymie.
