Bundesnachrichtendienst

]]
Bundesnachrichtendienst (w skrócie BND, z niem. Federalna Służba Wywiadowcza, Federalna Służba Wywiadu) – agencja wywiadowcza utworzona w Republice Federalnej Niemiec w 1956 roku, wywodząca się z tzw. Organizacji Gehlena, z siedzibą przy Gardeschützenweg 71-101 w Berlinie oraz przy Heilmannstr. 30 w Pullach niedaleko Monachium.

Utworzenie Bundesnachrichtendienst

Po przyjęciu Republiki Federalnej Niemiec do NATO w 1955 roku, rząd tego kraju uznał, że należy rozbudować struktury wywiadu. Proces zmian (transformacji) rozpoczął się 1 kwietnia 1956 roku.
Organizacja Gehlena została przekształcona w „Bundesnachrichtendienst” pod skrótem BND. Kadry nowej służby wywiadowczej stanowili byli funkcjonariusze Organizacji Gehlena, którzy wywodzili się z byłej Służby Bezpieczeństwa SS (Sicherheitsdienst), Tajnej Policji Państwowej (Gestapo) oraz wywiadu wojskowego (Abwehry), tak jak w przypadku kontrwywiadu RFN „Federalnego Urzędu Ochrony Konstytucji (Bundesamt für Verfassungsschutz – BfV).

Zadania BND

Zadaniem Federalnej Służby Wywiadowczej (BND) jest m.in. pozyskiwanie i analiza informacji wywiadowczych uzyskanych drogą wywiadowczo-operacyjną, rozpoznawanie i przeciwdziałanie zagrożeniom dla suwerenności oraz interesów Republiki Federalnej Niemiec.
Bundesnachrichtendienst działa w ponad 100 krajach, około 1500 funkcjonariuszy BND działa pod przykrywką attachatów wojskowych, handlowych lub jako zwykły personel niemieckich ambasad i konsulatów w różnych rejonach świata.
Kierownictwo BND poświęca znaczącą część swych zasobów na walkę z terroryzmem, lokując swych agentów w grupach terrorystycznych w Niemczech i za granicą, przestępczością zorganizowaną, współpracując przy tym z innymi organami, m.in. kontrwywiadem, Bundesamt für Verfassungsschutz i policją. Zajmuje się też penetracją „czarnego rynku” zagrażającemu suwerennym interesom Niemiec.

Lokalizacje BND

Przez wiele lat kierownictwo organizacji mieściło się w Pullach w aglomeracji Monachium (kryptonim „Nikolaus”), jednak w 2017 r. uruchomiono nową centralę w Berlinie, do której przeniesiono pracowników z Pullach. Mieści się ona w dawnym Berlinie Wschodnim, w dzielnicy Berlin-Mitte, na terenie dawnego Stadionu Młodzieży Świata przy Chausseestrasse, a w oficjalnym otwarciu w 2019 r. uczestniczyła kanclerz Angela Merkel. W całych Niemczech istnieje ok. 100 filii (z tego 70 w Bawarii). BND zatrudnia ok. 6000 pracowników.
Lokalizacje i ich ujawnione kryptonimy:
* Berlin: „Avus”, „Bergfried”, „Palais”, „Palmenhaus”, „Fabrik”, „Fichtenwald”, „Tattersall”
* Bonn: „Chiemsee”, „Landgraf”, „Institut”
* Brocken (stacja przekaźnikowa): –
* Drezno: bez kryptonimu
* Düsseldorf: „Phoenix”, „Adlerhorst”
* Frankfurt nad Odrą (stacja przekaźnikowa):
* Geilenkirchen: „Marstall”
* Grünwald (magazyn): „Klause”
* Guselried: „Reitstall”
* Hamburg: „Hermelin”, „Refektorium”, „Fasanerie”, „Kiel”
* Hanower: „Leine”, „Alpenblick”, „Hannover”
* Hofheim am Taunus: „Relaisstation”
* Kassel: „Heckenrose-Kurfürst”
* Kolonia: „Römerschanze”
* Moguncja: „Falkenhof”, „Lafette”, „Warenlager”
* Monachium: „Charité-Raute”, „Sanatorium”, „Symphonie”, „Mikado II”, „Schönbrunn”, „Tannenhof”, „Olymp”, „Fohlenhof”, „Torpedo”
* Pullach (centrala): „Nikolaus”
* Schleißheim (magazyn): „Mühlberg”
* Söcking (Starnberg): „Kleefeld”
* Stuttgart: „Eibsee”
* Tutzing: „Refugium”

Dotacje dla BND z budżetu federalnego

ImageSize = width:600 height:300 # * Größe des Bildes
PlotArea = width:500 height:240 left:50 bottom:20 # Plotgröße für Timeline
AlignBars = late # Ausrichtung rechts
DateFormat = yyyy # * yyyy oder dd/mm/yyyy
Period = from:0 till:650
TimeAxis = orientation:vertical
# Skalierung (je 5000), Start bei 0
ScaleMajor = unit:year increment:100 start:0 gridcolor:drabgreen
Colors=
id:Dotacja value:rgb(0.6,0.6,0.6) legend:Dotacja
PlotData=
color:Dotacja width:15 shift:(-8,10) anchor:till
bar:2000 from:start till:331 text:”331″ # 648.257.236,97 DM Ist (lt. Jahresrechnung 2000)
bar:2001 from:start till:334 text:”334″ # 653.793.808,61 DM Ist (lt. Jahresrechnung 2001)
bar:2002 from:start till:396 text:”396″ # 395.801.000 € Ist (lt. Bundeshaushalt 2002)
bar:2003 from:start till:430 text:”430″ # 430.060.000 € Ist (lt. Bundeshaushalt 2003)
bar:2004 from:start till:414 text:”414″ # 413.696.000 € Ist (lt. Bundeshaushalt 2004)
bar:2005 from:start till:419 text:”419″ # 419.200.000 € Ist (lt. Bundeshaushalt 2005)
bar:2006 from:start till:423 text:”423″ # 423.366.000 € Ist (lt. Bundeshaushalt 2006)
bar:2007 from:start till:424 text:”424″ # 424.388.000 € Ist (lt. Bundeshaushalt 2007)
bar:2008 from:start till:429 text:”429″ # 428.690.000 € Ist (lt. Bundeshaushalt 2008)
bar:2009 from:start till:454 text:”454″ # 454.697.000 € Ist (lt. Bundeshaushalt 2009)
bar:2010 from:start till:470 text:”470″ # 470.919.000 € Ist (lt. Bundeshaushalt 2010)
bar:2011 from:start till:475 text:”475″ # 475.522.000 € Ist (lt. Bundeshaushalt 2011)
bar:2012 from:start till:504 text:”504″ # 504.770.000 € Ist (lt. Bundeshaushalt 2012)
bar:2013 from:start till:531 text:”531″ # 531.100.000 € Ist (lt. Bundeshaushalt 2013)
bar:2014 from:start till:558 text:”558″ # 558.590.000 € Ist (lt. Bundeshaushalt 2014)
bar:2015 from:start till:615 text:”615″ # 615.557.000 € Soll (lt. Bundeshaushalt 2015)
TextData=
pos:(20,270) fontsize:M text:Dotacje z budżetu federalnego (w mln €) # Position und Text für den Titel

Prezydenci BND

* Reinhard Gehlen – 1 kwietnia 1956 – 30 kwietnia 1968
* Gerhard Wessel – 1 maja 1968 – 31 grudnia 1978
* Klaus Kinkel – 1 stycznia 1979 – 26 grudnia 1983
* Eberhard Blum – 27 grudnia 1983 – 31 lipca 1985
* Heribert Hellenbroich – 1 sierpnia 1985 – 27 sierpnia 1985 – jednocześnie szef Bundesamt für Verfassungsschutz (BfV)
* Hans-Georg Wieck – 4 września 1985 – 2 października 1990
* Konrad Porzner – 3 października 1990 – 31 marca 1996
* Hansjörg Geiger – 4 czerwca 1996 – 17 grudnia 1998
* August Hanning – 17 grudnia 1998 – 30 listopada 2005
* Ernst Uhrlau – 1 grudnia 2005 – 31 grudnia 2011
* Gerhard Schindler – 1 stycznia 2012 – 1 lipca 2016
* Bruno Kahl – od 1 lipca 2016

Struktura organizacyjna Bundesnachrichtendienst na 1992 rok

Struktura Federalnej Służby Wywiadowczej (BND) (według Schmidta-Eenbooma (1993) i badań autora – Guido Knopp – Elita szpiegów Wyd. Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2004. Seria Kulisy Wywiadu i Kontrwywiadu):
* prezydent
** zastępca
** 90A. sztab kierowniczy
** 90B. kierownictwo biura
** 90C. placówki łączności w Bonn
** 90D. służba medyczna i specjalna
** 90E. placówka kwalifikacyjna
** 90P. rada personalna
** 91. akademia Bundesnachrichtendienst (BND)
** 92. inspektorzy Bundesnachrichtendienst (BND)
* Wydział I – zwiad operacyjny
* 11. zadania centralne i międzyregionalny zwiad
** 11A. planowanie wywiadowcze
** 11B. gospodarczy, techniczny i naukowy zwiad międzyregionalny
** 11C. zaopatrzenie służb wywiadowczych
** 11D. wywiad na statkach handlowych, morskie siły bojowe
** 11E. komunizm międzynarodowy
** 11F. zadania specjalne
* 12. blok krajów socjalistycznych
** 12X. zastępca kierownika pododdziału
** 12A. dowództwo Układu Warszawskiego – Jugosławii i Albanii
** 12B. polityka NRD, gospodarka, technika i nauka
** 12C. siły zbrojne NRD – (południowe)
** 12C. siły zbrojne NRD – (północne)
** 12E. ZSRR, RWPG
** 12F. Polska
** 12G. Węgry, Czechosłowacja
** 12H. Bułgaria, Rumunia, Jugosławia, Albania,
** 12L. nadzór kontrwywiadu Związku Radzieckiego i państw zależnych
** 12LX. specjalne zadania kontrwywiadowcze
** 12L. koordynacja kontrwywiadu
* 13. inne regiony świata
** 13A. Ameryka Północna, Wielka Brytania, Skandynawia
** 13B. Francja, Benelux, Szwajcaria
** 13E. Azja, Australia
** 13F. Afryka
** 13G. Ameryka Łacińska
* 14. nadzór korespondencji i łączności
** 14A. granice
** 14B. nadzór korespondencji i łączności radiowej
** 14C. Zdobywanie Informacji
* 16. rejon Morza Śródziemnego
** 16A. Bliski Wschód, Afryka Północna
** 16B. południowa Europa
** 16C. terroryzm międzynarodowy
* Wydział II – zwiad techniczny
** 20A. techniczne wsparcie operacji
* 22. zwiad techniczny 1 (nadzór łączności)
** 22A. wywiad militarny, polityczny, gospodarczy
** 22B. przetwarzanie (analiza) danych
** 22C. nadzór i ochrona przedsiębiorstw
* 23. zwiad techniczny 2, nadzór i łączność
** 23A. wywiad militarny, polityczny, gospodarczy
** 23B. przetwarzanie (analiza) danych
** 23C. nadzór i ochrona przedsiębiorstw
* 24. zdobywanie informacji
** 24A. opracowanie projektów
** 24B. technika wywiadowcza
** 24E. zaopatrzenie techniczne
** 24F. przetwarzanie (analiza) danych
** 24G. służba łącznościowa
* Wydział III – weryfikacja
* 31. główne zadania sztabu weryfikacyjnego
** 31A. wsparcie techniczne
** 31B. raporty
** 31C. zlecenia
* 32. polityka
** 32A. raporty
** 32B. Związek Radziecki
** 32C. Niemiecka Republika Demokratyczna
** 32D. państwa socjalistyczne (oprócz – ZSRR i NRD)
** 32F. Bliski Wschód, Środkowy Wschód, Afryka Północna
** 32G. Azja Wschodnia, Azja Południowa, Australia, Oceania
** 32H. Ameryka Łacińska
** 32I. Afryka
* 33. wojsko
** 33A. zagadnienia podstawowe
** 33B. ogólna sytuacja militarna
** 33D. kontrola polityki zbrojeniowej, strategia wojskowa, Układ Warszawski
** 33E. rejon atlantycki
** 33F. Bliski Wschód, Środkowy Wschód, Afryka, Indie,
** 33G. siły Układu Warszawskiego, obrona cywilna, zaopatrzenie
** 33H. siły lądowe Układu Warszawskiego, Mongolia, Jugosławia, Albania
* 34. gospodarka
** 34A. gospodarka energetyczna
** 34B. rolnictwo i przemysł
** 34C. europejskie i azjatyckie państwa socjalistyczne
** 34D. NRD
** 34E. kraje przemysłowe
** 34F. państwa rozwijające się
* 35. technika i nauka
** 35A. potencjał naukowy, transfer technologii
** 35B. technika jądrowa, podróże międzyplanetarne
** 35C. medycyna, biologia, chemia, ochrona środowiska
** 35D. elektronika
* Wydział IV – zarządzanie
* 41. organizacja
** 41A. planowanie i koordynacja elektronicznego opracowania danych
** 41B. sprawy kadrowe – (wnioski)
** 41C. sprawy finansowe
** 41D. obrona
* 42. sprawy kadrowe i socjalne 1
** 42A. zatrudnianie personelu + dokształcanie
** 42B. sprawy kadrowe i socjalne 1A
** 42C. referat ds. urzędników
** 42D. referat ds. wojska
** 42E. dział finansów ds. operacyjnych
* 43. zarządzanie i zagadnienia prawne
** 43A. pojazdy mechaniczne
** 43B. rezerwy strategiczne
** 43C. zagadnienia prawne
** 43D. zarządzanie sprzętem
** 43E. kwatery
** 43F. budownictwo
* Wydział V – bezpieczeństwo i obrona
* 51. zagadnienia ogólne
** 51A. obrona i nadzór systemu bezpieczeństwa, dokumentacja
** 51B. dokumentacja spraw kadrowych
* 52. pełnomocnicy ds. bezpieczeństwa i ochrony
** 52A. bezpieczeństwo personelu
** 52B. zagadnienia operacyjne
** 52C. kontrola bezpieczeństwa
* 53. weryfikacja pracowników, bezpieczeństwo techniczne
** 53A. szczególne środki bezpieczeństwa
** 53B. bezpieczeństwo techniczne
** 53C. bezpieczeństwo innych wydziałów
* Wydział VI – zadania centralne
** 60A. zadania specjalne
** 60B. AKN
* 61. przetwarzanie danych i dokumentacja
** 61A. przetwarzanie danych.
** 61B. elektroniczne przetwarzanie danych – dokumentacja
** 61C. elektroniczne przetwarzanie danych – organizacja
** 61D. programowanie
** 61E. biblioteka centralna
* 62. placówka kryptologiczna Bonn – Bad Godesberg
** 62A. ogólne zagadnienia kryptologiczne
** 62B. matematyka
** 62C. kryptotechnika
** 62D. dekryptaż A
** 62E. dekryptaż B
* 63. technika wywiadowcza
** 63A. technika wywiadowcza, kierowanie grupami operacyjnymi
** 63B. tajne akcje
** 63C. zagadnienia techniczne

Przypisy

Bibliografia

*
* Kilarski R., Organizacja wywiadowcza Reinharda Gehlena. Wyd. MON, Warszawa 1978, s. 388.
* Knopp G., Elita szpiegów. Wyd. Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2004, s. 216. Seria: Kulisy Wywiadu i Kontrwywiadu, .
* Polmar N., Allen T. B., Księga szpiegów. Encyklopedia. Wyd. Magnum, Warszawa 2000, s. 190. (Hasło: Federalna Służba Informacyjna)
* Wolanowski L., Cichy front. Iskry, Warszawa 1955, 1956, s. 229.
* de Vilemarest P., Stasi Markusa Wolfa: niemiecka wojna domowa 1945-1991. Wyd. Antyk Marcin Dybowski, Komorów 1997, s. 383. .
Kategoria:Niemieckie służby specjalne