„`html
Budy – Informacje ogólne
Budy to wieś położona w województwie podlaskim, w powiecie hajnowskim, w gminie Białowieża. Jej nazwa pochodzi od tradycyjnego typu budynków mieszkalnych, zwanych półziemiankami. W okresie międzywojennym mieszkały tu internowane wojska powstańcze.
W Budach znajduje się skansen „Sioło Budy”, który prezentuje ludowe budownictwo regionu. Na końcu wsi znajduje się także skupisko dębów, z których wiele ma obwód przekraczający 4 metry.
Mieszkańcy wsi są podzieleni religijnie: prawosławni należą do parafii św. Mikołaja w Białowieży, a katolicy do parafii św. Jana Chrzciciela w Narewce.
Historia wsi
Historia Budów jest związana z zasiedlaniem Puszczy Białowieskiej. W 1589 roku Puszcza stała się częścią królewskich dóbr, co zapoczątkowało kontrolowane użytkowanie lasu. W XVII wieku rozpoczęto systematyczną eksploatację, a w XVIII wieku Antoni Tyzenhauz wprowadził reformy przemysłowe, co doprowadziło do powstania osad przemysłowych, w tym Budów.
Mieszkańcy byli zwolnieni z pańszczyzny i uczestniczyli w polowaniach, za co otrzymywali wynagrodzenie. Osady te zaczęły pojawiać się na mapach w XVIII wieku i rozwijały się do początku XX wieku.
Podczas I wojny światowej mieszkańcy opuścili Budy, a po wojnie odbudowali swoje domy. W 1939 roku we wsi pochowano kpr. Bolesława Bierwiaczonka, a w 1941 roku Budy zostały spacyfikowane przez Niemców, co doprowadziło do zniszczenia domostw i wysiedlenia mieszkańców. Po wojnie wrócili oni i odbudowali swoje gospodarstwa.
W 1948 roku planowano przesiedlenie mieszkańców na ziemie poniemieckie, jednak zrezygnowano z tego pomysłu w 1949 roku z powodu braku zainteresowania.
Współczesność
Współczesne osiedla w Budach są zorganizowane zgodnie z dawnymi wzorcami, z domami umiejscowionymi wzdłuż drogi w centrum polany. Wieś jest otoczona polami uprawnymi i łąkami, chociaż wiele działek rolniczych przestało być użytkowanych, co prowadzi do ich naturalnego zarastania.
„`
