„`html
Brzóza – Podstawowe informacje
Brzóza to wieś w Polsce, znajdująca się w województwie mazowieckim, w powiecie kozienickim, w gminie Głowaczów, na skraju Puszczy Kozienickiej, wzdłuż drogi krajowej nr 48. Do 1998 roku wieś administracyjnie należała do województwa radomskiego.
Brzóza jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Bartłomieja oraz pieszej szlaku im. Witaliusza Demczuka.
Historia
Wieś ma królewskie pochodzenie i została lokowana w XIV wieku. W XVI wieku w Brzózie odnotowano 24 bartników spośród 44 kmieci. W 1768 roku wieś otrzymał kuchmistrz Adam Poniński. Od 1778 roku właścicielami byli Ożarowscy, którzy znacznie rozwinęli majątek, wprowadzając hodowlę, rolnictwo oraz rzemiosło. Król Stanisław August Poniatowski nadał Brzózie przywilej targowy.
W 1910 roku majątek przeszedł w ręce rodziny Heydlów, a po II wojnie światowej został rozparcelowany. W latach 1964–1966 w miejscu pałacu powstała szkoła tysiąclatka.
Zabytki
- Kościół pw. św. Bartłomieja: Neogotycka świątynia z lat 1854-1856, z barokową amboną z XVIII wieku.
- Figura św. Jana Nepomucena: Pochodzi z początku XIX wieku, znajduje się przy drodze do Ryczywołu.
- Ruiny pałacu: Neogotycki pałac z połowy XIX wieku, spłonął w 1944 roku. W parku zachowały się pojedyncze okazy drzew.
- Pomnik i figurka: Klasycystyczny pomnik z 1839 roku oraz tablica upamiętniająca mieszkańców Brzózy poległych w wojnie polsko-bolszewickiej.
- Aleja lip i kasztanowców: Rośnie przy drodze do Sewerynowa, uznana za pomnik przyrody.
Linki zewnętrzne
Brzóza jest częścią bogatej historii regionu i stanowi ważny punkt na mapie Mazowsza, łącząc tradycję z współczesnością.
„`
