Brynów

Brynów – Dzielnica Katowic

Brynów (niem. Brynow) to dzielnica Katowic, znajdująca się w jej środkowej części, podzielona na cztery obszary: Brynów-Osiedle Zgrzebnioka, Piotrowice-Ochojec, Śródmieście oraz Załęska Hałda-Brynów. Historia Brynowa sięga XV wieku, kiedy to powstał tutaj folwark. W XIX wieku rozpoczął się rozwój przemysłowy, a w 1924 roku Brynów został włączony do Katowic. W dzielnicy znajdują się zakłady przemysłowe, a także tereny zielone, w tym park im. Tadeusza Kościuszki.

Geografia

Brynów leży w województwie śląskim i graniczy z różnymi dzielnicami Katowic. Jest usytuowany w mezoregionie Wyżyna Katowicka. Obszar ten charakteryzuje się geologią zapadliska górnośląskiego, a najwyższym punktem jest Wzgórze Beaty (ponad 320 m n.p.m.). Brynów ma umiarkowany klimat przejściowy, z działem wodnym rozdzielającym dorzecza Wisły i Odry.

Historia

Brynów, pierwotnie znany jako Brwinów, po raz pierwszy pojawił się w dokumentach w 1474 roku. W 1865 roku uzyskał status samodzielnej gminy. Po I wojnie światowej, w 1922 roku, Brynów został włączony do Polski, a w 1924 roku przyłączony do Katowic. W latach 80. XX wieku w Brynowie miały miejsce strajki związane z pacyfikacją kopalni „Wujek”.

Architektura i urbanistyka

Rozwój urbanistyczny Brynowa zaczął się w XVIII wieku, a intensyfikacja miała miejsce w XIX wieku z rozwojem przemysłu. Dziś Brynów to mix zabudowy jednorodzinnej i wielorodzinnej, z nowymi osiedlami powstającymi w ostatnich kilku dekadach.

Zabytki

Park im. Tadeusza Kościuszki – wpisany do rejestru zabytków.
Kościół św. Michała Archanioła – drewniany, przeniesiony z Syryni.
Pomnik poległych górników KWK „Wujek”.

Transport

Brynów jest dobrze skomunikowany. Przez dzielnicę przebiega autostrada A4, a także kilka istotnych dróg lokalnych. Transport publiczny obejmuje linie tramwajowe i autobusowe, z Centrum Przesiadkowym Brynów jako kluczowym punktem.

Oświata

W Brynowie znajdują się liczne placówki edukacyjne, od przedszkoli po szkoły średnie. W ostatnich latach powstały także prywatne uczelnie wyższe, w tym Akademia Śląska.

Kultura i sport

Kultura w Brynowie rozwijała się po I wojnie światowej. Obecnie działa biblioteka i różne kluby sportowe, w tym KS „Rozwój”. Brynów to także miejsce organizacji wydarzeń sportowych oraz rekreacyjnych.